Al utilizar Celtiberia.net, asumes, por tu honor, no hacer uso de las informaciones aquí publicadas para destruir, expoliar ni realizar actividades ilegales relacionadas con el patrimonio, en ninguno de los lugares aquí detallados.

PORTUGAL Paços de Ferreira
24 de ago. 2007
Clasificación: Castro
Información mantenida por: bracarense
Mostrada 12.868 veces.


Ir a los comentarios

Citânia de Sanfins

Situada en un altiplano, en una posición cimera que le confería una grande seguridad pese las invasiones, es hoy un de los principales testigos de la cultura castreja del noroeste peninsular, transcurriéndose en ese momento el proceso de candidatura de los castros a Patrimonio Mundial de la Unesco.
En una amplia plataforma, ocupando cerca de 18 hectáreas, las excavaciones efectuadas dejaron a descubierto una centena y media de habitaciones de planta circular y cuadrangular, agrupadas en cerca de 40 conjuntos de unidades familiares.
El visitante de la Citânia tiene oportunidad de visitar la reconstrucción de una de esas unidades familiares, permitiendo visualizar su volumetría en el contexto arqueológico, así como los espacios interiores (patio o calle, casa principal con anexo o vestíbulo), una casa circular de apoyo y todo un conjunto de anexos que funcionarían como lugares de almacenamiento y recoja de animales - ovinos, caprinos, bovinos y equinos.
Entre los siglos II a.C. y su total abandono en el siglo IV d.C., Citânia de Sanfins desempeñó un papel de grande metrópoli y de centro cultural de toda una región. Hoy, su visita nos permite una auténtica lección de Historia, en un lugar con una visión panorámica sobre todo el área del municipio, litoral Atlántico, los valles de Vizela y Sousa, con las serranías distantes y envolventes de Cabreira, Marão y Alvão como escenario.



ENCUADRE:
Rural y isolado, una colina arriba de un riachuelo que afluye para el Río Eiriz.


CRONOLOGÍA:
Proto-Historia. Posible construcción de la primera fase del pueblo en el siglo 11 a.C. Hay vestigios de ocupación romana fundamentalmente, pero también de otros períodos hasta la Edad Media. En la periferia (una cuesta adecuada al efecto) se encuentra un balneario público, con cámara de calefacción y formación de vapor caliente y tanques de agua fría, aparte del espacio de convivencia y ocio. Junto a la plataforma superior del pueblo, hay vestigios de una Necrópolis y de una Capilla.
Citânia fue excavada y 1895 por Francisco Martins Sarmento y José Leite de Vasconcelos. En 1944/1945 se realizaron más excavaciones bajo la orientación del Padre Eugênio Jalhay y Afonso do Paço. En 1951 y 1967 fue estudiada por el equipo de Arqueología de la Facultad de Letras de Oporto, bajo la orientación de Armando C. F. da Silva. De 1972 a 1974 fue la vez de Carlos Alberto F. de Almeida. Entre 1977 y 1983, de nuevo el equipo de la Facultad de Letras de Oporto, bajo la responsabilidad de Armando C. F. da Silva y Rui Sobral Centeno, terminando con un proyecto de Musealización de la Estación Arqueológica. En 1995 se promovió la reconstrucción etno-arqueológica de un núcleo habitacional y fue hecha una réplica de la Estatua del Guerrero, que fue colocada junto a la puerta de la segunda muralla, situada entre dos enormes peñas que ladeaban una entrada estrecha.


EXPOLIO:
El enorme expolio que puede ser visto en el Museo Arqueológico de Sanfins (Solar de los Brandões), es constituido por incontables fragmentos de cerámica común de la Edad del Hierro, de cerámica romana y de importación, fragmentos de vidrio, tegulae y imbrex, muelas manuales rotativas, muchas monedas y varios utensilios metálicos, así como broches, piezas de adorno y de joyería en oro y plata. Pueden observarse también dos aras, dos anepígrafes y la estatua del guerrero.


TIPOLOGÍA:
"Pueblo fortificado, defendido por 3 líneas de murallas que circundan el pueblo, siendo reforzada de O. a S. por una muralla exterior. Presentan un espesor máximo de cerca de 3,5 m junto a las puertas, siendo estas existentes en las líneas defensivas interiores y estando viradas a O., siendo la defensa complementada a N. y S. por un foso excavado en el afloramiento. Junto a la puerta de la 2ª muralla fue detectado el lugar donde estaría implantada la estatua del guerrero, encontrándose, in situ, los pies de la estatua esculpidos en una peña. El pueblo está estructurado por 1 grupo de calles principal orientado N/S, articulado con otros grupos de calles en el sentido E/O, en hilas predominantemente ortogonales, que le confieren una planta de tipo regular. Las intervenciones realizadas permitieron exhumar cerca de 160 construcciones de planta circular, con o sin vestíbulo y de planta cuadrangular, siendo las estructuras habitacionales integradas por 4 ó 5 de estas construcciones convergentes en un patio común enlosado, encuadradas por las calles y definidas por un muro, formando una especie de cuadra, teniendo en media una área de 200 a 300 m2. En la plataforma central se destacan de los núcleos de construcción doméstica dos construcciones de planta rectangular, de grandes dimensiones, que, pese al expolio exhumado, son consideradas de carácter religioso. En la plataforma superior de la acrópolis se implanta un cementerio medieval con 34 sepulturas orientadas E. O., formadas por una caja de planta trapezoidal, estructurada y cubierta con lajas graníticas, estándoles sobrepuesto la base de una capilla de planta rectangular, orientada en el sentido E. O., dedicada a S. Romão. En el base del pueblo, dentro de la plataforma defendida por la muralla exterior, se encuentra un edificio de baños, siendo una estructura pétrea soterrada constituida por un horno de planta subcircular, de pared en mampostería y con techo abovedado, precediendo una cámara rectangular, de pavimento enlosado, con paredes en grandes monolitos y cobertura de lajas graníticas en dos aguas, separada de la antecámara por una grande laja tallada y con una decoración de cuerda dupla en torno de la apertura semicircular en su base, siendo aquélla igualmente pavimentada y con paredes en grandes monolitos, ladeada de bancos de PIEDRA corridos y abierta para el atrio donde se encuentran 2 tanques para baños de agua fría, siendo en este lugar visible la canalización, en caleros de granito, y la letrina, en conducta de PIEDRA. Estando ladeado por una fuente de chapuzón." (Isabel Sereno y Paulo Amaral) (IPPAR)



En galego:


A Citânia de Sanfins é un dos lugares máis emblemáticos da cultura castrexa do Noroeste peninsular. Ó ser unha das grandes citanias do Entre Douro e Minho é un dos mellores exemplos do protourbanismo da II Idade do Ferro, cunha organización funcional do espazo urbano, que se estende por unha vasta área en altiplano. A Citânia está rodeada por tres liñas de muralla, máis un cuarto aliñamento complementario. Percíbense varias portas nas murallas reforzadas por foxos ó norte e ó sur. Xunto a unha das portas, na segunda muralla, foi localizada unha estatua de guerreiro, actualmente representada por unha réplica. A relevancia deste descubrimento foi, máis tarde, confirmada polo achado do guerreiro de S. Julião (Vila Verde), igualmente detectado xunto á segunda liña de muralla.
A área intra muros ocupaba polo menos 15 hectáreas. A estrutura urbana do poboado está ordenada por un grande eixo norte/sur, atravesado por diferentes eixos perpendiculares, no que constitúe un notable ensaio de ortogonalidade na ordenación do espazo urbano. Delimitadas polas urbanizacións e muros limítrofes obsérvanse varias unidades domésticas con casas circulares, con ou sen vestíbulo, e rectangulares, ó redor dun patio central, en ocasións pavimentado con laxes. Polas súas características morfolóxicas, Sanfins é un dos mellores lugares para observar este modelo de protourbanismo. Unha das unidades encóntrase reconstruída, de tal forma que lles permite ós visitantes comprender mellor a importancia da familia extensa como núcleo básico da sociedade castrexa. No centro da plataforma, dúas grandes construcións son interpretadas como estruturas protohistóricas de carácter ritual.
Un dos maiores puntos de interese da Citânia é o balneario castrexo, localizado fóra da área urbana posta a descuberto, pero intra muros, xunto a un pequeno manancial de onde aínda brota auga. O balneario presenta unha estrutura común ás restantes construcións do xénero, con fornelo de sección circular, cámara de sauna, vestíbulo —separado da cámara pola pedra formosa decorada— e patio exterior cuberto de laxes, onde aínda se conservan dous tanques, así como as canalizacións de abastecemento e sumidoiros. Distínguese, tamén, unha fonte de baño. O descubrimento deste equipamento, na década de 1970, foi decisivo para a interpretación subseguinte destes monumentos, anteriormente considerados como fornos crematorios desde o achado de estrutura idéntica en Briteiros, na década de 1930. No punto máis elevado da Citânia, xunto ó marco xeodésico, subsisten os alicerces dunha capela medieval (dedicada a S. Romão), encadrada no espazo dunha necrópole de inhumación.
A Citânia de Sanfins, Monumento Nacional desde 1946, foi primeiramente identificada en 1895 por Martins Sarmento e Leite de Vasconcelos. As maiores intervencións foron, con todo, efectuadas a partir de 1944 e 1967 por Eugénio Jalhay (só ata 1950) e Afonso do Paço. A partir de 1968 a Facultade de Letras da Universidade do Porto asumiu, a través de Carlos Alberto Ferreira de Almeida, o estudo do poboado, proseguido por Armando Coelho F. Silva, que dirixiu sucesivas campañas, conxuntamente con Rui Centeno, ata 1993. A partir deste ano elabórase un proxecto de musealización, incluíndo a restauración de estruturas arqueolóxicas e a construción dunha estrutura de apoio ás visitas. Actualmente é responsable do estudo da Citânia de Sanfins Armando Coelho F. Silva, Director do Museu Arqueológico de Sanfins e Profesor da FLUP.


Cómo llegar y horarios

Se sitúa 6 km a norte de Paços de Ferreira con acceso por carreteras municipales, en particular la EN 209, que cruza en la pedanía de Carvalhosa, a la izquierda de la carretera EN 207 del itinerario Oporto - Paços de Ferreira.


Más información en: http://www.citaniadesanfins.com


El poblamiento fue geoposicionado por bracarense.


No hay imágenes relacionadas.

Volver arriba

Comentarios

Tijera Pulsa este icono si opinas que la información está fuera de lugar, no tiene rigor o es de nulo interés.
Tu único clic no la borarrá, pero contribuirá a que la sabiduría del grupo pueda funcionar correctamente.


    No hay más información.
    ...0

Si te registras como usuario, podrás añadir comentarios a este artículo.