Autor: André Pena Granha
miércoles, 09 de abril de 2008
Sección: Protohistoria
Información publicada por: crougintoudadigo
Mostrado 50.778 veces.


Ir a los comentarios

Guerreiros Galaicos con saios decorados

Este es un viejo artículo. El autor, que actualmente se encuentra reelaborando el tema, retrotrayendo la edad de los guerreros, sostiene que estos guerreros Fueron colocados sobre túmulos desaparecidos bajo la codiciosa piqueta del buscador de tesoros.

Ouro dos Mouros

Fix =" o" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:oFFice"" /><Font Face="Times new roman" size="3"> Font>






















<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Fix =" v" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:vml"" />Filled="F" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" o:preFerrelative="t" o:spt="75" coordsize="21600,21600"> Formulas>Formulas>Font>


F="http://www.andrepena.org/index.htm">» Website in English


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times new roman" size="3"> Font>











<Font Face="Times New Roman"> Font>


F="http://www.andrepena.org/historiador/">Páxina principal | F="http://www.andrepena.org/publicacions/index.htm">Publicacións | F="http://www.andrepena.org/biograFia.htm">BiograFía | F="http://www.andrepena.org/contacto.htm">Contacto


Verbo dunhas Estatuas de Guerreiros Galaicos de Granito con Saios Decorados


Os chamados GUERREIROS GALAICOS, da actual Galicia e norte de Portugal, son herdeiros nunha antiga terra, da tradición inaugurada polos seus pais e os seus avós da Idade do Bronce e do Neolítico. Moitas desas estatuas, poucas veces con casco, levan un escudo e un puñal. Non son celtíberos, son os hieráticos retratos de guerreiros celtas locindo un torque ao colo e no seu saio, un particular deseño antecedente do tartan escocés.


Este é un resumo do traballo de investigación publicado primeira vez no ano 2000 no Anuario da Gaita, páxinas 15-18, e logo no 2001 no Anuario Brigantino nº24, páxinas 39-60. Posteriormente, no ano 2003, en Madrider Mitteilungen, ao longo de 533 páxinas, diversos autores conFirmaron básicamente as nosas autopsias sobre esta estatuaria.



Fix =" w" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:word"" />Toda a documentación alto e baixo medieval, cando reFire deslindes de zonas altas e esgrevias ou de zonas baixas, utiliza os túmulos de varios periodos proFusamente como marcos que dividen antigas propiedades e, en moitos casos, chegaron ata hoxe cumplindo coa mesma Función.


Sinalando dende tempos inmemoriais os límites xeográFicos das diFerentes demarcacións locais, as mámoas e as pedraFitas convertéronse pola súa antigüedade e visibilidade nos puntos de reFerencia Favoritos dos antigos. O que parece unha máxima: "esta terra é nosa porque aquí están os túmulos dos nosos antergos", prevaleceu así ao longo do tempo.


Na Idade do Bronce, xa con soporte FactográFico, pódemos observar o alcance indoeuropeu do hábito de empregar as mámoas para demarcar, por primeira vez nun rexistro Europeu, nas honras Fúnebres de Patroclo, no túmulo ou, mellor dito, nas espidas pedras da posible cámara dolménica que aparecen descritas na Ilíada:


"Vou" -dí Nestor- "amosarche cal vai ser a meta, inda que é doada de mirar, e non che pasará inadvertida: aló por riba do chan érguese, e tan alto coma unha braza, un tronco seco, ben chantado e ergueito, dunha aciñeira ou dun piñeiro que a choiva non apodreceu; dúas pedras ben brancas entálano, unha a cada banda en pleno estreitamento do camiño, e acalcada dunha e doutra parte exténdese a pista para carros; a tumba é dun mortal hai tempo morto, ou, ao cabo, un marco posto polos antigos, e son a meta que o divino Aquiles, o dos pés veloces, vos puxo." (Homero Ilí. XXXIII, 326-34). (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#1#1">1)


Corias en lingoa indíxena e termini en latín, estes marcos despregan en ocasións un complexo inmobiliario arqueolóxico que mostra ora mesas oFertorias do Neolítico Final, inzadas na súa superFicie con petrogliFos de "cazoletas" chamados nos documentos medievais burgarios, ora túmulos do Neolítico nomeados en latín medieval lacos anticos, lacunas, lacunellas (véxanse nos montes galegos os topónimos Lagoa, Lagoela, etc.), mamolas.


 


LACOS ET MAMOLAS


Cando as Fontes Falan de lacos anticos et mamolas, a diFerenza entre estes dous conceptos débese ao Feito de que un laco (sic) é sempre un túmulo que presenta buraco de violación, esta apertura de túmulos poido producirse ao día seguinte do enterro, quedando a pegada desta actividade en Forma de grandes Furados (lacos) que poden alterar ou acabar en ocasións con moitos túmulos excavados centos, senón milleiros de veces, en busca de tesouros ata que a eles -caso de sobrevivir- chega a paleta do arqueólogo. A mamula, polo contrario, sospeitosamente desechada polos buscadores de encantos, conservaría o aspecto primordial de teto. Hoxe se aplicaramos a precisión descriptiva dos nosos cartularios e diplomas medievais non poderiamos con propiedade Falar de mamolas ou de mámoas, ao chegarnos coma dixemos a práctica totalidade delas violadas, non unha, senón que posiblemente centenares e ainda milleiros de veces, sendo máis exacto e descriptivo recuperar a voz lagoas (lacunas).


A máis antiga reFerencia a este inveterado costume podería estar, de certo, no Códice Calixtino, do s. XII, onde no capítulo VII dise, tras Falar de que a terra dos galegos é rica en ouro, prata, peles de animais salvaxes e outras riquezas, que ainda é moi rica en “tesouros dos mouros” gacis sarracenicis, por ser posiblemente comparables o Feito de Furar nas mámoas (en xeograFía mítica popular celtoatlántica, esto ven signiFicar entrar no alén e apañar os tesouros pertencentes aos seres e razas míticas, ás veces evocándoos ou conxurándoos lendo e deslendo libros e Fórmulas máxicas) apañando o ouro, ao Feito de abrir galerías á percura dos Filóns auríFeros.


En toda Europa expoliábanse túmulos e o relativamente recente caso (1846) do intendente de minas Johan Georg Ramsauer Foi Famoso por ter excavado ao longo de 17 anos 890 túmulos na necrópole de Hallstatt, chegando a desenterrar 19.490 obxectos. Cousa cativa sen dúbida se temos en conta que entre as aperturas masivas de mámoas rexistradas en Galicia, conta Martinez Salazar (1909) (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#2#2">2) o caso de Pedro Vázquez de Orjás, crego, señor do couto de Recemil en Lugo, que a principios do século XVII conseguiu do rei Filipe III no ano 1609 unha cédula para abrir as mámoas e coller os tesouros dos gentiles galigrecos, superando a expoliación as tres mil cámaras. Se o señor de Recemil non tivo moito éxito en resultados é de supor que os seus emuladores, e moitos máis antes que eles, si que o terían e proba delo sería o Tesouro de Caldas que pensamos é un claro ocultamento do ouro recollido en multitude de túmulos por parte do expoliador. Se Pedro Vázquez de Orjás, como pasa hoxe tamén, cando os violadores de túmulos non son proFisionais da arqueoloxía, non estaba capacitado para datar a idade dos túmulos, logo a experiencia destes expoliadores, supostamente superior en alcance e -de novo co Tesouro de Caldas como paradigma- en resultados á dun arqueólogo actual, seguramente si que estaba, polo alcance da mostra, sequer intuitivamente en condicións de saber que túmulos eran productivos ¿posibles enterramentos individuais da Idade do Ferro ou do Bronce? e que túmulos non.


Ainda que por empregarse a técnica da cera perdida no Fundido dalgunhas pezas avánzase agora ata o 1500-Fix =" st1" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:smarttags"" />1400 a.C, a antiguidade dos obxectos do Tesouro de Caldas, é arriscada, ao poder ser produto de múltiples expolios realizados por unha mesma man ou excluir a posibilidade de que os obxectos do tesouro escondido poideran pertencer a varias épocas. Poidendo abarcar estas expoliacións mámoas que irían dende o Neolítico ao calcolítico, emparentándose as arcas, e curros vedros das brañas do Xistral, horizonte do que posiblemente de non ter desaparecido provirían materiais ideolóxicamente emparentados cós do acobillo do Tesouro de Caldas coas arcas e curros vedros das brañas inglesas de Dartmoor ou as brañas The Hurlers de Cornualles, das que provén a célebre copa de ouro Rillaton, Minions, achada nunha arca ou mámoa da Idade do Bronce de 37mts de diámetro e 2,5 de altura relacionada tipolóxicamente coas copas micénicas de ouro e de prata, e có ambiente Funerario indoeuropeu cabaleiresco descrito na Ilíada nas honras Fúnebres de Patroclo. Ambiente que chegaría sen grandes cambios no Atlántico á Idade do Ferro (Arnold, 1995 p. 51) momento no que se estaban a Facer enterramentos tumulares no Atlántico como amosan os Funerais de Viriato e posiblemente os guerreiros galaicos arrincados dos seus túmulos, destrozados ou reutilizados, pero que nalgún caso, aparecerían descritos no lugar de seu nos diplomas medievais.


¿Non sería posible por este camiño que, presumiblemente máis ricos, os grandes túmulos da Idade do Ferro, similares aos do mesmo contexto cultural Atlántico que compartimos, baixo a piqueta demoledora dos cobizosos buscadores de tesouros, dende os alicerces, desapareceran totalmente, sen deixar rastro? Segundo o vemos teriamos unha evidencia destas violacións no que Steuer (1979, pp. 631-2) denomina "second oldest proFession in the world" no achado casual do acobillo dun destes probables expolios de tesouros de comezos da Idade do Bronce, presuntamente agachado polo propio expoliador, no xa mencionado Tesouro de Caldas. ReForzado xa se cabe o arrecendo do ortodoxo contexto cabaleiresco indoeuropeu pola presenza masiva dos xa claros precursores de torques e de viriae, podería, ainda sendo cuestionable, desprenderse do Tesouro de Caldas, nese aureo alarde simbólico dos obxectos conservados, a idea de expolios moi antigos e de diversas épocas de tumbas principescas. Movendo esta circunstancia e primitivismo, mesmo dando pé ao estudoso privado dun contexto institucional que bule após o ethos cabaleiresco indoeropeu, a pensar en pezas sincrónicas, ou incluso inacabadas, como a medio Facer dun orFebre itinerante. Da elaborada vaixela de ouro do banquete Funerario, do pente votivo (que se acompañaría cecais dun espello) posiblemente oFrendado á Divindade Feminina encarregada de conducir ao heroe morto ata o seu pazo no Outro Mundo. Cunhas lecturas comparativistas dos usos e dos costumes Funerarios Atlánticos, dos potes de ouro adscribibles ao Calcolítico, indicativas da relevancia social de quenes Foron quen de usalas posiblemente no derradeiro banquete, interpretar o acobillo de Caldas como resultado de múltiples espolios de tumbas principescas é razonable.


Non se debe silenciar que é alta a probabilidade dos asertos contidos nos precedentes parágraFos pola delatora presenza no mencionado tesouro dun grande, macizo e pesado pente votivo de ouro de nídia adscripción a un marco ideolóxico e cultural moi concreto por empregalo para pentear os seus cabelos en contexto simbólico claramente Funerario, de paso ao Alén na mitoloxía galega "A Moura". Estes pentes sonnos ben coñecidos.


Trátase seguramente dun pente votivo, o pente que empregará unha vella divindade indoeuropea da soberanía, convertida, e a acción evanxelizadora dos monxes xogou aquí o seu papel, convertida polo Folclore en A Moura, a mítica moradora dun mundo subterráneo que en busca dun esposo anualmente retorna a este mundo ao mencer do día solsticial de San Xoán. É a Deusa Nai mesma, nova e vella, virxe e nai, raíña e labrega, é a encarnación (Pena 1995, pp. 48-53,cF. Fernando Alonso Romero "A Moura constructora de megalitos") da Terra e do País, a Soberanía que escolle un marido apropiado. Que á mesma Fonte, á mesma pedra, á mesma encrucelada, e ainda á mesma ponte, Fidel acode ano tras ano en busca do home capaz de superar con éxito unha proba que usualmente consiste na elección encuberta entre ela e un Fabuloso tesouro.


A Grande Raiña (Rhiannon/Epona) que na súa cita anual agarda ao xeneroso esposo merecedor no Alén de compartir con ela o seu amor e os seus tesouros. O pente como regalo nupcial lonxe de servir para pentear a barba do diFunto, sería aquí oFrecido polo heroe morto á deusa soberana que o ven buscar, o escolle, o reclama, o monta no seu cabalo e (este e o sentido simbólico dos avelurios da inmortalidade que leva Epona na man) condúceo á súa mansión no luminoso paradiso de Eterna Xuventude e Boa Ventura.


O pente de ouro do Tesouro de Caldas, indeFectiblemente asociado ao ambiente heróico das tumbas de carro do Bronce e do Ferro, debería pola súa posible signiFicación na topograFía institucional do enxoval psicopompo servir de base para, en tempos tan temperáns revelarnos a dimensión, o alcance e a proFundidade das institucións indoeuropeas, e, maila distancia temporal que separan entre sí a algúns obxectos de ouro do posible expolio, posibilitar que todo o conxunto poida adquirir unha máis ou menos sólida coherencia institucional e ainda, porque a súa simboloxía intrínseca -con este elemento a probabilidade de certeza dos asertos contidos nos precedentes parágraFos é considerable- abrir camiños nunca pisados antes na comprensión dos temas interpretativos dos nosos petrogliFos (un valor enorme agora cos poderosos instrumentos e coa axuda de surprendentes liñas inmobilistas ou continuistas de investigación etnográFica comparativista de Fernando Alonso Romero e de Ladislao Castro Pérez).


Atopamos o simbólico agasallo do pente asociado posiblemente no Atlántico a un ambiente Funerario, cecais por primeira vez en Europa, nun petrogliFo sobre un outeiro, altar de pedra chamado "Pedra das Procesións da Auga da Laxe", en Gondomar, Pontevedra, que domina xerárquicamente outros menores. Estes outeiros son o centro simbólico da Terra, non Falo por Falar, e asemade lugar de tránsito vertical entre o mundo dos vivos e dos mortos, ao Outro Mundo; esto é a traverso dunha verdadeira Porta do Hades agachada na propia pedra, río, mámoa ou Fonte, acceso directo das ánimas cara o paradiso, ponte tendida entre o mundo dos vivos e dos mortos que só se abre dende o Outro Lado, porta pola que saira (de nuguis curialum I, II) segundo reFire Gautier Map a Herlatingi. Seguramente asociado a un ambiente Funerario, o pente aparece na Auga da Laxe xunto a armas da época, a alabardas e puñais do Bronce Antigo, a unha espada do Bronce Final e a probables carros representados aquí sen as rodas, un antigo modelo de carro que se mantivo en uso en Escocia ata o século XVIII e mantense residualmente en Galicia no Courel, indicando posiblemente o conxunto que estamos ante un lugar sagrado de tránsito vertical, isto é a traverso da porta pola que acceden as ánimas ao Alén, tránsito usualmente realizado en Europa dende o Neolítico (dolmen de Orca dos Xuncais) a traverso da psicopompa práctica cinexética coñecida como Caza Salvaxe, Chasse Sauvage (Ph. Walter, 1997, p 9- 72); Wild Hunt (Stith Thompsom MotiF-index oF Folk-literature E 501); Wilde Jagd, etc.


Engadida no Bronce Final ao programa iconográFico da Pedra das Procesións, aparece unha espada aparentemente pistiliForme ou de lingoa de carpa, e esta circunstancia, en sinerxía coa existencia de posibles elementos (amable comunicación personal do proFesor Carracedo) trazadores inmobilistas e autoctonistas da antropoloxía xenética galega, (segundo parece compartidos en parte coa maioría da área occidental da Península Ibérica) indicaría, sen outra relevancia o continuismo e remota antigüidade dunha poboación.


Esta podería ser a razón pola que a primitiva concepción simbólica rexistrada xa no Bronce Inicial seguiría probablemente vixente ao Final deste perídodo -ao igoal que sucedía con outros inmobiliarios simbólicos do Atlántico, como Stonenhe utilizado segundo Timoty Darvill dende o 4.000 ata o 2000 a.C. durante máis de dous mil anos- onde, asociado agora tamén a espellos, ainda o pente aparece proFusamente representado xunto ás armas e ao carro do heroe morto, nas estelas decoradas do suroeste peninsular pubricadas en 1966 por M. Almagro Basch (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#3#3">3) como as atopadas no lugar de Las Mayas, en Valencia de Alcántara, Cáceres; Fuente de Canto, ou en Cabeza del Buey, entre outras moitas da província de Badajoz; a de Ategua, Córdoba (presentada por Almagro Basch no IX congreso Nacional de Arqueóloxía de Mérida do ano 1968) e un longo etc. ReForzándose o loitoso arrecendo e o carácter psicopompo da panoplia coa representación da danza Funeraria típicamente Atlántica de "O Abellón" (Bascoy Pérez 1950).


"O Abellón" aínda se executaba nos velatorios de Galicia a comezos do século pasado cando “los Familiares y amigos del diFunto se trasladaban a la habitación en la que estaba el cadáver y en torno a él Formaban un corro, se cogían de la mano, y sin decir una sola palabra empezaban a dar vueltas y vueltas alrededor del muerto, aumentando progresivamente la velocidad de los giros sin dejar de imitar con la boca el zumbido del abejorro” (Fernando Alonso Romero, 2001, pp. 75-84).


Peculiar baile Fúnebre, posiblemente estendido por todo o ámbito indoeuropeu, a pervivencia desta danza e ritual Funerario, que de novo aparecería posiblemente por primeira vez, segundo penso, proFusamente representada na Península Ibérica en claro contexto Funerario, en ocasións xunto a explícitas esceas da "Caza Salvaxe", dende o Neolítico Atlántico ata (Las Malas Cabras, Los Buitres, etc.) a Idade do Bronce (estela Funeraria de Ategua) podería constituír aquí outra proba admirable do "Inmobilismo Atlántico".


As interpretacións de obxectos de uso cotián como un posible presente por parte do morto para a divindade Feminina que o acolle no Alén diFicultanse pola recorrencia do obxeto de aseo persoal. Nos violadores de mámoas galegos a idea remota do matrimonio coa "Moura" aínda estaba, e está, presente dende a documentación medieval ao século XX. O valor etnográFico destes testemuños presentados (polos garimpeiros violadores Furtivos de túmulos) ante o Xuíz Foi xa percibido por Martínez Salazar, quen se preocupou no seu momento de transcribirnos: (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#4#4">4)


"Hilario Alonso había hallado allí una mujer descabellada y bestida de rraxa parda y los cabellos sueltos, y esto a bocanoche […], y que traía en la mano unos pocos de pelos, y que le dixera que qual le parescía mejor, aquello que ella traía en la mano o ella; e que él le respondiera que ella[…]: y entonces que ella le mandara que Fuese a cabar al dicho otero de la mámoa de Segade y que hallaría un tesoro […] Que la dicha mujer que le llamó ansí a bocanoche le preguntó que cual le parecía mejor, ella o unas vueltas que trahía enlazadas en las manos, que parescía como horo, […] y este le respondió que mejor le parescía ella, y la susodicha le dixo: dichosa la madre que te parió; y dice que la dicha mujer era negra y Fea y que hablaba por las narices." Ibidem.


A intensiFicación da Fealdade de a moura, sempre Fermosísima no imaxinario, hiperFurtivo (sic parodiando o cognicio dunha mitóloga) dos ladróns de túmulos Funerarios galegos, indica que se conserva, reForzada, a idea do matrimonio entre a Deusa Nai e o heroe morto.


Á diFicultade da lectura mítica do rexistro arqueolóxico do pente, engádese a imposibilidade de detectar costumes Funerarias de enterros múltiples de individuos de diFerente xerarquía e posición. Tal concorrencia de deposicións na diacronía do rexistro arqueolóxico (se non xa dende o Neolítico), ao menos dende Patroclo, sive potius Homero, a Viriato, enmascaran a individualidade da tumba indoeuropea.


Debemos considerar con cautela os enterros múltiples e aínda masivos nos túmulos. Ladeando a sua alma inmortal, os acompañantes do heroe deberían moitas veces ser considerados institucionalmente como mero enxoval Funerario, segundo vemos nas testemuñas literarias e historiográFicas da antigüidade que describen os sacriFicios rituais dalgúns membros do séquito, rituais propios do ethos heróico ou da devotio ao caudillo.


A nosa percepción aberrante da norma social, do sacriFicio ritual, enmascarado tras da morte honrosa no combate singular, nos Funerais do corono, entre algúns campións do seu séquito ou corio, non pretende que, os nosos devanceiros, os participantes nas honras Fúnebres, aceptasen de estar a realizar sacriFicios humáns -como non o aceptarían, pese ter incluso máis motivo para elo, os que, salvando o ethos e as distancias, asisten hoxe coma testemuñas a unha execución na cadeira eléctrica ou de inxección letal-.


É habitual atopar os pentes Funerarios asociados a espellos circunstancia que daría pé á errada leitura destes, ora atribuíndoos ao contexto dunha tumba Feminina, ora, "o pente para a barba", á equipa de aseo do guerreiro.


A leitura mítica do obxecto non é Facil cando o pente Funerario aparece como axuar de parellas de ámbolos sexos, a interpretación e o embrollo deste rexisto sempre escaso e isolado enmascárase pola posible presenza do "sutti".


Os pentes aparecen xunto a Fantásticos recipentes para conter ou misturar a bebida da enchente Fúnebre, un, ás veces excesivamente rico, aparello de beber, local ou de importación. Circunstancias, tempos e aparello que con amplitude cronolóxica e detalles enormes podemos atopar na literatura, na plástica Funeraria e ainda no tanatorio rexistro arqueolóxico europeu no que se asocian os pentes Funerarios a carros, a armas e a louza de mesa (Carreira 2000; Arnold 1995, p. 50-51), a restos de cochos e ainda de enFeitados e enmascarados cabalos. Restos que semellan ilustrar toda a paraFernalia Faunística psychopompa e a simboloxía da Menié Hellequin, da "Sociedade do Oso", da "Santa Compaña" etc., que vemos representada con todo detalle nunha das placas do caldeiro de Gundestrup.


Coñecemos tamén a longa presenza do pente en túmulos de toda Europa desde o Bronce ao Ferro, e en contexto Atlántico o último deles se cadra, ainda que pola longa persistencia no tempo e na xeograFía europea de toda esta materia aquí xoga escaso papel a sincronía, apareceu xunto a un espello na mencionada tumba de carro de Wetwang, Yorkshire, Inglaterra, do século II ou I a. C., asociado a outras tumbas con espadas, lanzas e escudos.

Sexa tolerable ou non o sostido nos precedentes parágraFos a propósito das violacións dos túmulos, o caso é que por mor das accións reseñadas, como demostramos en 1991, sendo incuestionable que se lle chame ás mámoas lacos cando presentan, as veces enormes, buracos de violación:


Laco, Lacuna - Lago ou Lagoa


Esta voz atópase en case tódos os diplomas que conteñen deslindes polo que, como dixemos en 1991, non ten nada de particular que a primeira vez que apareza esta denominación nun documento galego suceda no primeiro deles, o diploma SILONIS REGIS (sub die X kalendas septemberes Era DCCCXIIIª, 23 de Agosto do ano 775) polo que o rei Silo doa a varios relixosos entre os ríos Iube e o Masma, e máis concretamente entre o río Alesancia e o Mera, no lugar de Lucis, un Celeiro, hoxe Celeiro de Mariñaos:


"[…] Ut darem eis locum orationi in cellario nostro qui est inter Iube et Masona, inter ribulum Alesancia et Mera, locum que dicitur Lucis determinatum de ipsa villa ubi ipse noster mellarius avitabit Espasandus, et per illum pelagum nigrum, et iusta montem que dicitur Farum, et per illas sasas alvas et per illa lacuna usque in alia lacuna, et usque ad petra Ficta et per illa lagenam (Se non o estorbara a precisión matemática das cartas de deslindes (no hidrotropismo de tanto lago poderían, en boa hidrognósia escoliastas de Villar, decreta-la hidroloxía última para tanta lacuna e lagena da diplomática galega) et per ipsum villare que dicitur Desiderii et per illum arogium que dicitur Alesantiam et per alia pedra Ficta qui stat im montem super Tabulata per ipsa strata qui esclude terminum usque in loco que dicitur Arcas, et arrogio que dicitur Comasio, cum omnen exitu et regreso suo, castros duos […]" (M. Cecilio Díaz y Díaz 1974, pp. 212 - 13). (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#5#5">5)


Como xa antes viran outros autores, nunha carta do 982, de Celanova, aparece sobre un destes lacos ou mámoas violadas mencionado un destes guerreiros galaicos, ao que poderían pertencer os Fragmentos conservados do chamado Guerreiro de Caldas, sobre o seu túmulo:


"[…] quomodo dividet cum villa Sancta Columba, Ermigildi et Atanes et transit Limia ad patrono intra Mogaynes et Sancta Columba et Feret in arca tras limia ad casam de Domno et per suis terminis ubi inveneritis lacos anticos et mamolas. Uno laco qui est tras Limia unde venit liniolo qui transit per Limia et venit inter Sancto Martino de Calidas et Feret in cima de villa ad alio laco maior per suo liniolo ubi iacet eFigiem hominis esculpta in petra (a primeira noticia dun grande túmulo da Idade de Ferro coa estatua do guerreiro sobre el) que testiFicat de laco in laco et inde per suos moliones Firmissimos ad arca maior ad castro de Vemes et sic tornat per allios molliones et Feret in Fontem de mulieres deinde postea Mineo rio inter Villarino et monte longo per ubi Fortissimi divisimos cum ipsos domnos iam preFactos in illorum grande concilio sub unos? andantes, et omnia bene considerantes atque certius dividentes et omnia Firmissime permanentem statuentes devenimus ad arcas maiores de Sancta Eolalia inde primitur inquoavimus. Notum die ipsas kalendas octobris discurrentes tunc era XXª post Mª […]" (López Ferreiro 1899, p. 184). (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#6#6">6)


 


EFIGIEM HOMINIS ESCUPTA IN PETRA IN LACO MAIOR. GRANÍTICAS ESTATUAS DE GUERREIROS GALAICOS CON SAIOS DECORADOS


Obra latenián, celta, e principalmente do s. II a.C. non é tolerable que se sosteña por máis tempo que os guerreiros galaicos "son colaboracionistas romanos", nen que se consideren estatuaria romana. Non o son, como pretenden a presente indulgentia temporum e o victimismo (de supor que Foran "colaboracionistas" os togati galaicoromanos de época posterior) malintencionado e culpable dalgúns. Non son retratos Fachendosos de colaboracionistas dos romanos os guerreiros galaicos celtas, por terse alisado previamente séculos despois de que se Fixeran para epigraFiar en latín inscripcións Funerarias a superFicie das caetras, dos saios e dos xeonllos. A adscripción cultural destas estatuas é celta, é latenián, é e prerromana. Eles non teñen culpa de levar sobrescritos textos Funerarios en latín, ou de xénero diverso sobrescritos tres ou catros séculos dempois da súa realización, e ainda en épocas moi posteriores.


 


 


 


 


 





<Font Face="Times New Roman">    Font>


<Font Face="Times New Roman">  Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>


<Font Face="Times new roman" size="3"> Font>











<Font Face="Times New Roman"> Font>


VERBO DUNHAS ESTATUAS DE GUERREIROS GALAICOS DE GRANITO CON SAIOS DECORADOS


Como no Antigo Exipto, en toda Europa expoliáronse e expólianse túmulos, e ainda que Fora por excavar ao longo de 17 anos 890 túmulos na necrópole de Hallstatt, un caso Famoso constitúeo o relativamente recente expolio (1846) do intendente de minas Johan Georg Ramsauer quen chegou a desenterrar 19.490 obxectos.


A mencionada violación da necrópole de Hallstatt sería cousa anecdótica sen dúbida comparada co caso a principios do século XVII de Pedro Vazquez de Orjás, crego, señor do couto de Recemil en Lugo e de considerarmos o alcance das aperturas masivas de mámoas rexistradas en Galicia en todo tempo.


Pedro Vazquez de Orjás que, segundo o conta Martinez Salazar (BRAH. III. 1909), conseguira do rei Filipe III no ano 1609 unha cédula para abrir as mámoas e coller os tesouros dos gentiles galigrecos, superando a expoliación as tres mil cámaras. Ainda que como é de esperar é un misterio a contía do expolio, e ainda que o señor de Recemil e a ciencia do seu tempo non estaban en condicións de datarnos a idade dos túmulos, ou de Facernos coma Ramsauer diarios de excavacións ou demoradas acuarelas como as encargadas polo intendente de minas ao seu amigo Isidor Engel, a experiencia expoliadora do señor crego, polo metodo do ensaio e do erro na avaliación de rendimentos (presumiblemente superior en resultados á dun arqueólogo actual que excava seguramente túmulos violados centos de veces), e polo alcance da mostra (case seis veces superior á de Ramsauer na necrópole de Hallstatt), Vazquez de Orjás si que estaría sequer intuitivamente, coma un cociñeiro cos centolos, en condicións de saber con antelación que túmulos eran productivos (posibles enterramentos individuais do Broce ou do Ferro?) e que túmulos non.


Poderían abranguer estas expoliacións mámoas -no que Steuer (1979, pp. 631-2) denomina “second oldest proFession in the world”- que irían dende o Neolítico ata a Idade de Ferro (Arnold, 1995 p. 51), momento no que se estaban a Facer enterramentos tumulares no Atlántico como amosan os Funerais de Viriato e posiblemente os guerreiros galaicos arrincados dos seus túmulos, destrozados ou reutilizados, pero que nalgún caso, aparecerían descritos no lugar de seu nos diplomas medievais?


Sería posible por este camiño que, presumiblemente máis ricos, os grandes túmulos da Idade do Ferro, similares aos do mesmo contexto cultural Atlántico que compartimos, baixo a piqueta demoledora dos cobizosos buscadores de tesouros, dende os alicerces, desapareceran totalmente, sen deixar rastro? Cecais non o saibamos nunca.


É precisamente nos túmulos da Idade do Ferro, nas tumbas de carro onde supostamente aparecerían estatuas de guerreiros, como no resto da céltica as de Kilchberg ou de Ditzingen (Hirschlanden, Baden-Württemberg, da segunda metade do s.IV a.C.), representados heroicamente no mundo celta con torques, viriae, escudo armas e cinturón, similares aos galos de Mondragon (Vaucluse), unha heroización que na Gallaecia viría reForzada pola presenza da saia corta decorada con cadros dispostos ao "biés" de tradición Atlántica (remontable aos tecidos do Neolítico e a ambientes luxosos como eran a representación da decoración das paredes das tumbas simulando colgaduras e dos vestidos dos deuses dos ídolos placa), polo escudo ou caetra, polo luxo da camisa e da saia. Ninguén cunha mediana Formación comparativista dubida do carácter Funerario das estelas decoradas do suroeste peninsular da Idade do Bronce, que irían colocadas na parte alta do túmulo por máis que ningunha de elas Fora encontrada no seu sitio, aparecendo sempre estas estelas reutilizadas en multiples lugares.


Algo parecido debería suceder ao noso modo de ver cos guerreiros galaicos, pensados para ser colocados encima dun túmulo Funerario (túmulos testemuñados pola mencionada descripción do enterro de Viriato), representando a un nobre celta heroizado ao xeito indoeuropeu, isto é co torques de ouro, coas ostentosas viriae de varios touros tamén de ouro, co saio ou camisa-saia e ainda con saios de dúas pezas compostos de camisa con escote triangular posiblemente con bordados de ouro ou de prata, e dunha saia curta decorada con cadros de cores, a diFerenza das actuais saias escocesas, dispostos ao "biés".


O Feito de que a estatuaria antiga de bulto redondo galaica non estivera policromada, estándoo a estatuaria de comparables horizontes culturais Atlánticos e centroeuropeus, sería surprendente. Esta hesitación de ter lugar pódese aclarar cunha ollada aos debuxos que con extraordinario detalle conteñen unha análise descriptiva dos guerreiros da Gallaecia Bracarense e que Figuran representados nas estampas CXX e CXXI. da monumental síntese intitulada “A Cultura Castreja no Noroeste de Portugal” de Armando Coelho Ferreira da Silva.


Recoñecemos nun dos debuxos mencionados unha saia suxeita cun cinto. Son cinturóns con nervuras laterais e presiñas cecais metálicas e con apliques áureos, non é posible coñecer o tipo de Fivelas ou placas activas coas que abrocharían estes cintos agochados tras as caetras, mais segundo se desprende da complexidade e aparello decorativo do aplique que no lombo serve de contrapunto ao cinto con Forma de rodete, este peche dianteiro para abrochar o cinto sería unha complexa e luxosa placa ou Fibela proFusamente decorada, cousa imposible de demostrar por tapar, como dixemos, a caetra que sosten nun alarde marcial de Frontalidade o guerreiro galaico, o peche do cinturón.


Considerando o precedente, ben que lonxano cecais do século VII a.C., da Fibela ou placa de cinto atopada por Antonio de la Peña Santos no castro de Torroso (Mos, Pontevedra) de bronce con damasquinado de prata e pasadores de Ferro, e outros, coa debida reserva que demanda o caso, podemos pensar que a Fibela, a placa activa ou o peche de cinto estaría noblemente decorada.


Os detalles decorativos da placa discoidea lumbar do cinto dalgúns dos guerreiros galaicos son anteriores seguramente á conquista romana de Gallaecia; este é o caso do trisquel que aparece no guerreiro atopado no lugar de Campos por L. F. Guerra no ano de 1905, estando clarísimamente emparentado cos trisqueis motivos lateniáns británicos que decoran proFusamente unhas pezas de vidro que un conservador do Museo Británico (I. M. Stead) considera pertencen a un xogo de competición presumiblemente similar ao parchís, que aparecen nunha tumba, excavada en HertFordshire en 1965, de Welwyn Garden City.


Os guerreiros levan puñais triangulares, non necesariamente romanos ao aparecer este tipo de armas nunha área moi extensa de Europa da Idade de Ferro (Wandsworth p. e.), con pomo redondo, en vainas cecais con travesas de bronce rematadas con conteiras de perFil circular. Uns puñais ou espadas cortas en ocasións suspendidas do cinto por correas (Ferreira da Silva 305) similares senón estilistica ao menos Funcionalmente ao puñal de 38 cms de longo xa desaparecido atopado no rio Witham e publicado en 1863 por A. W. Franks.


As caetras redondas que Frontalmente sosteñen os guerreiros galaicos con umbos e decoración chamada "en labirinto" son idénticas ás que aparecen representadas nas moedas "de Carisio" acuñadas durante as chamadas Guerras Cántabras, Flanqueadas de espadas de pomo redondo, de antenas, e ainda de Falcatas, de lanzas e de cascos decorados con cornos de asta ou antenas e armaduras; o suposto labirinto é en realidade dun motivo decorativo de combinacións de cuadrantes semicirculares en torno a un motivo cruciForme que pode ter unha longa pervivencia dun modo comparable á chamada cruz celta.


Segundo a nosa interpretación do guerreiro galaico da citania de San Julião, Ponte Couceiro, Vilaverde, representado co nº4 da Estampa CXX de Ferreira da Silva, a decoración latenián de palmetas do segundo estilo Waldalgesheim da camisa ou saio con escote de pico non se corresponde coa tardía inscripción latina da caetra "MALCEINO DOVILONIS F." que sería cecais uns catrocentos anos posterior á conFección da estatua.


O nobre ou príncipe (estatus establecido pola Fachenda con que, dun modo similar aos deuses, lucen os guerreiros galaicos o torques ao colo e as viriae nos brazos, aparecería aquí vestido cun saio de dúas pezas como se aprecia con Facilidade nos guerreiros galaicos ornamentados con decoracións derivadas das palmetas e das Flores de loto etruscas, ou greco italianas chegadas ao Atlántico e ás Illas Británicas pola vía do tráFico mercantil e ideolóxico, decoración adscribible ao chamado estilo I ou ao estilo II dun arte insular celta estudado por Paul Jacobsthal, por J. M. de Navarro, e recentemente por J. V. S. Megaw & M. Ruth Megaw.


Se resulta Frívolo soster polas boas que toda a estatuaria castrexa é da época romana, atribuir esta estatuaria a supostos colaboracionistas romanos é unha necedade. Son obra galaica os bronces votivos sacriFiciais da Gallaecia (verdadeiras obras mestras da arte Atlántica á cera perdida da Idade do Ferro), datable por Blanco Freixeiro no S. III a.C. e contemporáneas das estatuas dos príncipes celtogalaicos que presentan decoración latenián, e ainda puideran ser realizados estes bronces votivos sacriFiciais para conmemorar as cirimonias da súa entronización.


Un dos dous guerreiros galaicos que aparecidos no lugar de Outeiro Lezenho, Vasconcelos, serían gardados no adro da igrexa parroquial de Cobas de Barroso, antes de conservarse no Museu Nacional de Arqueologia e Etnologia de Lisboa, ambos os dous probablemente da mesma man segundo Ferreira da Silva (pp.305, nº546/2) que os dibuxa demoradamente, presenta a típica camisa longa ou saio cun escote en ángulo ornamentado con motivos xeométricos de circos concéntricos encadeados, motivos decorativos antigos, bastante desgastados no tronco, e con escaqueado de liñas oblicuas con losanxos inscritos na saia.



Son precisamente os tecidos en cadro ao "biés" que aquí presentamos, os panos dos que Fala Diodoro Siculo para os galos e Plinio o Vello (Mª. Jesús Carrera Arós 2000, en prensa) para os lusitanos cando reFeríndose ás lás de Salacia incómodas para conFeccionar tecidos de longos Flecos dí en troques que resultan moi apropiadas para os tecidos en cadro.


 


Interpretación e vista traseira da decoración lateniana de palmetas do segundo estilo Waldalgesheim da camisa ou sagum con escote de pico do guerreiro galaico da citania de San Julião, Ponte Couceiro, Vilaverde, representado co nº 4 da Estampa CXX, a tardía inscripción latina da caetra "MALCEINO DOVILONIS F." e uns catrocentos anos posterior á conFección da estatua



Abaixo con decoración do segundo estilo de Waldalgesheim, os "Chevrons" ou "dentes de lobo" que indican a utilización na Gallaecia do tear de catro barras, pódense ver nun guerreiro galaico de Outeiro Lezenho, parroquia de Campos, concello de Boticas. Sería posible que certo parentesco de motivos decorativos presente na estatuaria de Outeiro Lezenho respondera incluso a tipoloxías Familiares sendo constatable a concomitancia decorativa dos losanxos nas mencionadas estatuas principescas.



Bótase en Falta nestas representacións a capa de liño, de lá ou de picote: o propiamente nomeado como sagum que á altura da clavícula dereita iría prendida dunha grande Fivela. Pero "Facendo da capa un saio" esta verba sagum, curiosamente non deixou a súa pegada na capa senón no saio ou longa camisa, ou a camisa e a saia corta, respondería a un intento de heroizar ao príncipe deFunto, e probablemente Formaba parte do atuendo militar da nobreza celta da antiga Gallaecia.


Ainda que a espida Forma do saio ou da camisa e a saia preFírese nas representacións plásticas por respostar mellor ao ethos heróico, coas camisas empregaríanse tamén pantalóns, as brachae ou cirolas suxeitas cunha Faixa, tal e como na "Historia Ilustrada de Narón" (E.Merlán, A.Pena e A.Filgueira) representámolos para ilustrar unha célebre cita de Estrabón, e ainda coñecemos polo rexistro a modo de pasadores para suxeitar as camisas de liño unha especie de trabelas de bronce.


Se temos en conta que a chaqueta corta e o pantalón do actual traxe popular galego Foi introducida en Galicia nos arredores da vila do Ferrol a Finais do século XVIII, tiveron estas prendas longa duración sendo posible que o atuendo popular do labrego: camisa, cirolas, Faixa e capote, variara moi pouco ao longo do tempo, e ainda que os cambios no atuendo Feminino son outra danza, non hai que esquecer que a dona galega, segundo as Fontes clásicas, xa daquela vestía de negro e levaba a saia adornada con Froles bordadas; tampouco é novidade que estas bailaran coma hoxe en roda, ou que Fixeran pandeiradas batendo no escudo pendurado do pescozo coas máns os homes, ao parecer aturuxando e bailando marcando o punto cos pes no chan, alterno pede, dúas veces cun pé e unha co outro e axionllándose. Neste contexto non é surprendente que o proFesor emérito bretón da UBO, Robert Omnès, sostivera que ao igoal que sucede coas tríadas bretonas, a pandeirada galega Fose música militar.


Ladeando os problemas da orixe da saia escocesa emparentada cecais con aqueles tecidos dos príncipes celtas estudados polos aqueólogos nos anos noventa (Bender, L. 1992); (Masurel, H. 1990); (Moulherat, C 2000); (Wayland Barber, E. 2001 ed. Esp.), non deixa de ser unha coincidencia o Feito de que a excepción dos cadros ao "biés" do chamado Heroon de Glanum de St. Rémy-de-Provence, do s. III a.C., a primeira vez que aparece representada na plástica Céltica Atlántica, a saia de cadros, é precisamente nos cadros ao "biés" de tradición Atlántica dos Guerreiros Galaicos. E casualmente, como xa sinalara Untermann, isto sucede tamén coa propia voz "Celta" que agás a célebre cita de César nos Comentarios á Guerra das Galias, non se encontra recollida na Idade do Ferro en ningún outro país da Céltica mentres que en Galicia a voz "Celta" e "Céltico" está proFusamente representada en numerosas inscripcións nos antropónimos, topónimos e teónimos.

















Cadros "escoceses" das minas de sal de Hallstatt, Austria. Naturhistorisches Museum, Viena 1200-400 a.C.



Sarga de lá con cadros "escoceses" atopada en China occidental ca. 1200-700 a. C.



Segundo se desprende dun recente artigo do mencionado Chistophe Moulherat (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#7#7">7), arqueólogo especialista en textís antigos, pois ainda que se testemuñan nunha amplia área xeográFica, dende as minas de sal de Hallstat en claro contexto celta os cadros "escoceses" como amosan uns tecidos de sarga perFectamente conservados cunha cronoloxía dende o ano 1200 a.C. ao 400 a.C, estes abranguerían -como ven de estudiar Elizabeth Wayland Barber de quen tomamos os precedentes exemplos- incluso ata o corazón de Asia, como sen discusión amosan as roupas que visten as momias de Ürünchi na rexión de Vigur na China occidental, momias indoeuropeas de cabelos loiros e de posible Fala tocaria, lingoa esta ultima que Formando parte do protoindoeuropeu ao tempo que, sospeitosamente sen gardar parentesco coas lingoas indoeuropeas orientais, presenta surprendentes aFinidades coas lingoas célticas que se Falaban no Atlántico, e ainda co latín.


Co dito nos precedentes parágraFos podemos aventurar que o berce probable de estes motivos decorativos dos teares indoeuropeus de catro barras, nos precedentes motivos dos teares de dúas barras do Neolítico Atlántico, é abondo posible, como amosarían as pinturas dos dólmens galegos que xa temos mencionado noutro lugar e tempo, representarían, seguramente, esquevomorFos de estampados de tecidos e de colgaduras, que repetíndose asemade na proFusa decoración dos ídolos placa do Neolítico Atlántico peninsular -que aparecerían tamén nos considerados cetros ou báculos de mando- sería indicativa de motivos e de cores de roupas (amable comunicación de Luís Monteagudo García).


Como non deixa de suxerilo xa Wayland Barber a propósito das momias de Ürünchi, estes cadros e cores das roupas cecais a traverso da combinación das mesmas cores dos tecidos en cadro poideran ser indicativas do rango e da liñaxe de quen os porta, do nobre que con Fachenda cecais empregaría no propio cetro os cadros e as cores -no rebumbio "melusino" das xenealoxías celtas- cecais indicativos da mesma divinidade da que, dende a noite dos tempos, a sua liñaxe consideran descender. Mais para Christophe Moullerat, arqueólogo especialista en textís, a diFerenza do tecido de cadros, de maior antigüidade, os motivos de losanxos que portan nas saias e nos saios os guerreiros galaicos, cecais similares aos que posiblemente elaboraban as teceláns lusitanas coas célebres lás de Salacia, non se desenvolverían con anterioridade ao século IX a.C., data do desenvolvemento da técnica da lanzadeira volante e do tear de catro barras que permite novos entrelazos dos Fios, e de novos sistemas de tintura.













Reconstrucción dun tecido de sarga de cadros “escoceses” de seis cores da mesma data e procedencia segundo E. Wayland



Grazas a esta evolución do tear, as armaduras (ou esquemas de tecido), segundo Moullerat (F="http://www.andrepena.org/publicacions/guerreiros-galaicos.htm#8#8">8) "diversiFícanse, sendo a principal o asargado que consiste en producir esquemas oblicuos ou diagonais alterando o ritmo normal de entrecruzado Fio a Fio, de urdimbre e trama […] o asargado é básico para a conFección de motivos como os dentes de lobo (Chevrons) e losanxos, moi propios tamen de este momento" (estase a reFerir aos séculos que van do IX ao IV).


Os celtas antigos empregaban numerosas Fibras sobre todo a lá e os pelos de diversos animais (a gamuza, o porco, o boi, a delonciña e o porco teixo), e as Fibras vexetais como a ortiga, o liño e o cáñamo, como amosan, documentadísimos na Europa continental envolvendo, os enxovais, armas e vaixela de mesa convintemente arranxada, os restos non mineralizados de tecidos, ben que escasos, coma os atopados na tumba da primeira Idade do Ferro do principe de HochdorF (Alemaña) ou dunha tumba principesca de Vix (Côte-d`Or) -onde apareceran tamén restos de seda-, testemuñándose os aristocráticos losanxos nestes tecidos presentes tamén nas embalaxes de enxovais de moitas tumbas celtas -sinalando neste sentido Moulherat as excavacións das tumbas de Apremont (Haute-Saone), en Sainte Colombe e as de Trembloi (Côte-d'Or)- excavadas en Francia.


 


CONCLUSIÓN













Estela Funeraria de Apana, Filla de Ambollo, Céltica Supertamárica (Museo de Lugo)



Xeralizándose entre a nobilitas provincial, que non provinciana, a moda e a onomástica imperial, substituiríase pola toga galaico-romana o sagum indíxena, e o saio con cadros ao biés. O Fenómeno continuaría ao adoitar as elites colonizadas os nomes e os modos dos dominadores romanos, considerados máis Finos, nun proceso abondo Familiar aos galegos de hoxe, de lembrar nosas novidosas Jessicas, Vanessas e Jonatanes, enxebres pola súa extensión e diFusión que suplantan no aFecto popular aos (no seu día) non menos novidosos nomes de Dolores ou de Lola, de María ou de Maruxa, de Carme, de Xosé ou de Pepiño, e a un amplo santoral tradicional longo de enumerar, substitutivos das (avellentadas novidades onomásticas chegadas cós suevos periclitadas nas urbes e no campo coa entrada da modernidade) Hermesendas, das Visclávaras, dos Munios e dos Froilas.


Renegando aos poucos dos Familiares apelativos de Caturo, de Camalo, aínda de Burro, prestixioso nome signiFicando posiblemente en lingua indíxena "pelo crecho", [hoxe sei que é verba celta gal. *gwr, "varón", gwrraca "muller"] coma o dun lobo, os señores galegos durante a ocupación romana adoitaron os nomes de Victorinus (seguramente traducción latina do mencionado Caturus), ou de Hirsutus, cecais a latinización do anterior Burrus.


Coma quer que Fose os cambios Formais nos nomes aFectaron tamén aos vestidos, substituídas as Apanas e as Arabas celtas das liñaxes galegas polas non menos liñaxistas Iulias e Livias. Se quer por unha vez elas non tiveron a culpa.


Considerando o nobre Galaico superior á súa morixerada (dura et adstricta parsimonia) cultura celta o mol costume do dominador romano, o ancestral uso de lucir os señores do país saias de cadros ao biés desaparece para sempre, e, de ter lugar, a posible tradición non menos inveterada de distinguirse con eles.


Continuando o vestir as mulleres de negro e con saias Floreadas e os homes co uso da camisa, da Faixa e das cirolas, en nada aFectarían estes cambios aos campesiños e ás campesiñas, nen á esencial mantenza dos usos e das costumes xurisdiccionais e das simboloxías heráldicas de tradición celta, nos castros e nas aldeas (vici, pagi aut castella) das tribos galegas.


*        *        *

Para la cara Canto, (–de doutor a doutora-, no es por enredar) que ya le sabemos que el sagum es la capa con o sin capucha, de ahí el Sagio ab exigendo dictus que Spelmann nos muesta en su Glosarium.


Pero non lle sabemos de onde veñen as verbas saia e saio? Pois posiblemente do mesmo sitio de onde veñen cesta (grande, bonita, Fina) cesto (pequeño, basto), ponte (grande, de piedra) ponto ( pequeno, de madeira)  Axiña actualizaremos este artigo, dando unha datación máis antiga aos guerreiros –os esgraFiados son posteriores- amosaremos Fragmentos de guerreiros con cabezas Mickey Mouse e sorrisos Chesire Cats, e ainda un Fragmento dun guerreiro en indeFectibel pose Funeraria, coa man no peito.


  Notas:


(1)   Traducción particular de Luis Monteagudo García.


(2) Martínez Salazar BRAH. III. 1909.


(3) M. Almagro Basch. 1966, VIII.


(4) Martínez Salazar, A. 1909, pp.218-219 in Marcos Martinón Torres "Análisis historiográFico del Megalitismo Gallego", Tese de Licenciatura, Santiago 1999.


(5) Manuel Cecilio Díaz y Díaz 1974 pp. 212- 13.


(6) In Antonio López Ferreiro 1899, Apén. pp 184. Tomo II.


(7) Moulherat, Christophe, 2000, "Los Tejidos de los Príncipes Celtas". Revista Investigación y Ciencia, agosto de 2000 pp. 22-29.


(8) Moulherat, Christophe, 2000, Obra citada.


<Font Face="Times New Roman"> Font>


© André Pena - www.andrepena.org



F="http://www.andrepena.org/historiador/">Páxina principal | F="http://www.andrepena.org/publicacions/index.htm">Publicacións | F="http://www.andrepena.org/biograFia.htm">BiograFía | F="http://www.andrepena.org/contacto.htm">Contacto


<Font Face="Times New Roman">    Font>


<Font Face="Times New Roman">  Font>


<Font Face="Times New Roman"> Font>






_uacct = "UA-2767327-2";
urchinTracker();

<Font Face="Times new roman" size="3"> Font>

Escribe aquí el segundo bloque de texto de tu artículo


No hay imágenes relacionadas.

Comentarios

Tijera Pulsa este icono si opinas que la información está fuera de lugar, no tiene rigor o es de nulo interés.
Tu único clic no la borarrá, pero contribuirá a que la sabiduría del grupo pueda funcionar correctamente.


  1. #2 Uma 09 de abr. 2008

    <Font> Croug,este guerrero  que he sacado de su página Web ¿de donde es?Font>


    guerrero

  2. #3 lucusaugusti 09 de abr. 2008

    Debido a que la sabiduría del grupo desaconseja este artículo, no está disponible.

  3. #4 lucusaugusti 10 de abr. 2008

    Información eliminada por el Administrador Uma
    Motivo: no se admiten acusaciones de tipo personal ni revelación de datos

  4. #5 Uma 10 de abr. 2008

    <Font> no se puede aceptar la revelación de datos personales.Font>

  5. #6 Uma 10 de abr. 2008

    <Font>es decir,revelar el nombre verdadero del druida,aunque todos lo conozcamos.Font>

  6. #7 Uma 10 de abr. 2008

    <Font> 


    <Font Face="Times new roman" size="3">Y para que no se diga que se pierde inFormación,aquí vá lo que puso Lucus augusti,a excepción de un comentario de tipo personal Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3">Lucusaugusti#5, :  Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3">“Circine es una parte del territorio Copori, (mucho más extenso) y ligado a la ciudad de Lucus Augusti. El dibujo del reverso de la moneda es un circine trazado con compás, (ad circinum). Y la moneda está reFerenciada con el territorio próximo a la ciudad en una ceca prevía a la Fundación de Lucus.Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">"Por otra parte se entiende que el populus resulta de la agrupación de subdivisiones identiFicadas como Font><Font Face="Times New Roman"> (castella), entre las que Figuraba la de Circinus. Pero el emplazamiento del Font><Font Face="Times New Roman"> Circine presenta diFicultades. Podría estar más o menos alejado de Lugo y el Finado haberse desplazado allí debido a su cargo o a su posición en relación con los romanos. Sin embargo la existencia de una antroponimia local invita a pensar que Circine estaba cerca de la ciudad." Font><Font Face="Times New Roman">LA ORGANIZACIÓN SOCIO-POLÍTICA DE LOS POPULI DEL NOROESTE DE LA PENÍNSULA IBÉRICA Un estudio de antropología política histórica comparada Marco V. García QuintelaFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">"por otro lado en una inscripción de Lugo, entre los Copori, se menciona posiblemente a otro princeps, hijo de Veroblio, de mutilado nombre.577 -577 I.R. Lugo 34: “(...) IVS VEROBLII F. PRINCE (PS) CIT. CIRCINE[...]”, Lugo. Em XI, 123. " TREBA Y TERRITORIUM GÉNESIS Y DESARROLLO DEL MOBILIARIO E INMOBILIARIO ARQUEOLÓGICO INSTITUCIONAL DE LA GALLAECIA Andrés J. Pena GrañaFont>Font>


     

  7. #8 Uma 10 de abr. 2008

    <Font> 


    <Font Face="Calibri" size="3">Otrosí,el pater,sería bueno que explicara porque Lucusaugusti  Falta a la verdad,o nos remitiese a algún Foro donde ya se hubiera tratado el tema.Font>

    Font>
  8. #9 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>"Haiga" caros Matugénica PaxFont>


    <Font>Salud y GloriaFont>


    <Font>Pues que caba nuestro caro paredros de poner lo de  la dichosa ⊃, en clara serrata del patriciado, en otro apartado y lugar Crougintoudadigo hace aquí lo própio poniendo de su cosecha que, si no es tan mala o tan buena, como las demás por lo menos es propia y aun "idiota", porque lo de 'idiota' viene del Peloponeso y signiFica "tener ideas propias".Font>


    <Font>Non se nos alporice Lucusaugusti carísimo. Piense que yo, vd. y cualquier otro tenemos el mismo derecho a equivocarnos o a tener razón. Mire vuesa mercer que moito nos avanzou a medicina dende Vesalio a Boyle, e ainda hoxe como dixo o poeta segue a ser unha arte ¿Unha arte?, a arte de acompañar con verbas gregas -continua o poeta- ata a tumba.Font>


    <Font>Sabio poeta, e pois que dixo tamén que só había dous tipos de inFirmidades, as que se curaban co tempo e as que non tiñan cura, e como dentro de cien años tós cárvos, non nos paga a pena andármonos a riFar uns cos outros.Font>


    <Font>E ainda por riba, sosténdonos o sabio Merlín que as verdades de hoxe serán as mentiras de mañán, todos coincidiremos ao Fin e ao cabo. E, como dicía Cesar, o grande paciFicador (tomen principio Orweliano) que 'haiga' pax romana (quae uerborum inmoderatio).Font>


    <Font>Y lo prometido es deuda. Font>


    <Font>

    <Font Face="Times New Roman">Na TERRA DE TRASANCOS, constatamos en 1991 a existencia de 53 castros, hoxe son xa moitos mais, conFormando un espacio xurisdiccional ou ‘macro territorio segmentado autárcico’. Aínda que non coñeciamos nela ningunha reFerencia epigráFica -ata o noso recente achado en Covas (Ferrol, A Coruña) da pequena loseta con Forma de Fusaiola co epígraFe REBE TRASANGIUGE, “PARA REVE DA TERRIÑA DE TRASANCOS”, “PARA REBE TRASANCIUCA”, é relativa a Frecuencia con que noutras áreas xeográFicas aFins nas inscripcións aparecen mencionados os castros ou castella a continuación dun signo C envorcado ou invertido que hai dezaseis anos, seguindo a reputados autores, transcribíamos erróneamente como castro ata que reparamos que este signo equivalia a preposición “de” ou “pertencente a”, curiosamente o que hoxe signiFica na linguaxe matemática. O castro, non podía ser outra cousa máis que un topónimo que aparecía case sempre trala letra envorcada ou virada. Cimentado cómodamente nun topónimo expresado en ablativo sen preposición con Función en latín de locativo, moi antigo e reFerido exclusivamente a entidades menores o castro non requiriría, pese ao que sosteña Pereira, deFinitivamente deste signo, un mero indicativo de pertenza, a miudo reForzado con preposicións ex, de hoc porque xa, co paso dos século non se entendíao seu signiFicado. O castro revélase plenamente e reside neste topónimo.Font>


    <Font Face="Times New Roman">Non parece viable que a entremetida letra virada que aparece ás veces acompañada pola preposición de contexto reFerencial exFont>F="http://www.celtiberia.net/articulo.asp?id=3315#_Ftn1" name="_FtnreF1">[1]<Font Face="Times New Roman">, ou pola expresión de hoc, revele unha institución expresiva da estrutura jerarquizada do territorio, poida que unha centuria (TOVAR), ou unha distinción de honor relativa ao *corio (tropa), e, dende logo é inapropiada para un imposto censum ou cis por non ser creíble que Figurase nas dedicatorias votivas asuntos de Facenda, pero sobre todo resulta inútil para denominar aos castella implícitos xa no topónimo en ablativo que ven a continuación do signo. Font>


    <Font Face="Times New Roman">Como cando dicimos “Son galego de Lugo” polisémicamente, a virada posición do signo “)”que nós reFerimos a un indicador de pertenza (estado social), debería ao cabo ser posto en correlación co compoñente institucional que usualmente precédeo: o Territorio Político ou Treba, e en reFerencia co territorio económico e única Forma coñecida do hábitat, o mencionado castro, deFinido no topónimo en ablativo. Font>



    <Font Face="Times New Roman">


    F="http://www.celtiberia.net/articulo.asp?id=3315#_FtnreF1" name="_Ftn1">[1]<Font size="2"><Font Face="Times New Roman">Nigrianus Nigrini AL ex Ercoriobre (CIL II 2711); Tridia Modesti F. Seurra Transm. Exs ) Serante. (Arch. Port. 29 (1930-31) p. 58 in G. PEREIRA MENAUT. “Los Castella y las Comunidades de Gallaecia”. Zephyrus, XXXIV-XXXV, 1982,) – [...] enus ex ) as […](Eph. Epigr. VIII, p. 413. Clunia); Festus Lovesi F. Interamnicus ex ) Loucioelo. (In GÓMEZ MORENO. Cat. Mon. León, p. 59. Cacabelos), etc.Font>Font>

    Font>


    <Font>Font> 


    <Font>

  9. #10 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>

    <Font size="4"><Font Face="Times New Roman">O CASTRO COMO DOMUS “CASA” DUN DOMINUS “SEÑOR” E O SEU DOMINIUM “TERRITORIO ECONÓMICO XURISDICCIONAL AUTÁRCICO” Font>Font>

    <Font Face="Times New Roman">Vimos como os marcos, que deFinen o territorio económico dos castella celtas da europa atlántica determinan tanto un espazo como a xurisdicción dunha casa nobre. Sabemos agora por unha evidencia contrastada que necesitaría de longa exposición, que a briga ou castellum, castro, e o seu territorio económico constitúe a Casa dun señor, e que a totalidade do castro, así considerado comprendía non só o territorio económico, terra de labor, prados, montes, etc., senón tamén todo o mobiliario e inmobiliario contido no recinto FortiFicado, casas e instalacións, e ben deFendido, e aos habitantes do mesmo, Fillos e parentes do señor, instalados e servos, máis o gando maior e menor. Font>

    <Font Face="Times New Roman">A Domus, “Casa”, suplanta na epigraFía o lugar do castro, ou poblado, seguida do consabido genitivo do posesor ou dun ablativo, un topónimo, emporiso non é de estrañar que a palabra DOMO constitúa o arquetipo de locativo na gramática latina <Font size="4">(1)Font>.Font>

    <Font Face="Times New Roman">VERTICALIDADE E CLIENTELAFont>

    <Font Face="Times new roman" size="2"> Font>


    <Font Face="Times New Roman">Amosamos nos precedentes volumes desta Historia tamén nese contexto como o grande territorio político tribal ou ‘macro territorio segmentado autárquico’ se conFigurada na treba pola sucesión dos castros cos seus respectivos espazos jurisdiccionais, correspondéndose con casas de verdadeiros clans ligados verticalmente ao príncipe da treba ou do Territorio Político. Dito doutra Forma o clan galego, claro está de tipo céltico, grupo unido baseado no parentesco, non integrado exclusivamente por parentes ao haber nel numerosos clientes de ie *clino,”inclinarse”, “achegarse a”, que son verdadeiros vasalos, palabra que tomaría a Idade Media do adxectivo céltico gwassawl = wassalus, “o que serve”, gwas, “servidor”, en nada se diFerenciaría da gens e isto situaría en relación institucional unha área extensa desde o Cantábrico ao Tajo do norte de España e de Galicia.Font>

    <Font Face="Times New Roman">Vimos ligados ao señor *Corono/Imperante/Princeps, como se lle chamaba posiblemente antes e durante a dominación romana e seguíaselle chamando aínda ao longo do século XII<Font size="4">(2)Font>, por redes de Fidelidade, DEVOTIO/FIDES, aos nobiles, milites e satellites constituíndo o inmediato chanzo ao vértice da pirámide, unha especie de aula principis e a unidade de cabalería da TREBA, integrada polos cabos do territorio segmentado autárquico.Font>

    <Font Face="Times New Roman">Tamén demostramos, e quen cala outorga, que non é casual que esta articulación recorde organizacións orixinarias dun vello horizonte institucional que quedarían conservadas como verdadeiros Fósiles en áreas xeográFicas celtoaltánticas protexidas de inFluencias Foráneas como Galicia <Font size="4">(3)Font>, Irlanda<Font size="4">(4)Font> e Gales <Font size="4">(5) Font>.Articulaciones institucionais correspondentes á Idade do Bronce como mostra o Feito de que os paralelos coñecidos máis próximos sexan os palacios micénicos <Font size="4">(6)Font> e todo ese mundo reFlectido na Ilíada e literatura céltica insular proveniente da Idade do Bronce <Font size="4">(7)Font> que tanxencial e superFicialmente teremos que visitar para comprender o sistema impositivo relacionado có censum,colleita, collaçon ou iantar dos Foros.

    <Font size="2">(2)[…] ius Veroblii Prince[ps] Cit. Circine […] (Lugo. Em. XI, 123); Nicer Clutosi ) Cariaca principis Albionum “del príncipe de los Albiones”  (Vegadeo); […] Princeps huius Territore comes dominus Ferdinandus et Fratres eius dominus Vermudus AHN (Xuvia) Cod. 1041 B. n. 28 Fol 8 vto. (1137)Font>


    <Font size="2">(3)Un princeps gobierna una treba Familiar, tras ser entronizado en la trebopala y haber probablemente realizado su circunambulación con un toro en presencia de la población gentes del territorium. La treba en cuestión puede estar contribuída contributa o atribuida  attributa a otra más poderosa, o estar vinculada por un hospitium a una instancia superior, como el emperador romano, o un rey suevo.Font>


    <Font size="2">(4)Un rey   trebad  “gobierna” en Irlanda sobre el territorio político, pequeño estado túath, llamado rí-túath. Es vasallo de un rey de reyes rí-ruirech, quien a su vez es vasallo de un “Alto Rey” o “Emperador” Árd Rí. El rey basaba su poder en la categoría de su clientela Cénel reclutada entre los hombres libres propietarios de tierras, recibiendo de ellos apoyo Financiero y el consabido auxilium et consilium, “consejo y ayuda militar”. Los hombres libres bó aire se agrupaban en Familias amplias (Fine= gens y posiblemente equivalente al término domo).Font>


    <Font size="2"> (5) En Gales cuatro reinos Gwinedd, Powys, Ceredigion, DiFed y Glywysin, también llamado Morgannwg, están divididos en cantreF idénticos a los trebas –según recogen los tratados legales del siglo XII, aunque la evidencia de las cartas de LlandaFF sugieren que lo mismo ocurria en el sureste de Gales en el siglo VIII-  ocupados por reyes Rhi, pl. Rhiau o Teynedd,  clanes Familiares deFinidos por lazos de parentesco agnaticios. Los Reyes perciben un cánon, cens o gwestFa de los nobles uchelwr, pl. uchelwyr, Breyr o pl. Brehyron su clientela bonheddigion (degion= aula) cuentan con campesinos  o colonos aillt,pl. Eillt,diFerentes de los siervos caethion, nacidos en la  esclavitud y atados a la tierra y de los instalados alltudiaon. Viven en granjas llamadas treF, pl. treFi “casas”.Font>


    <Font size="2"> (6)Klaus WUNDSAM en Die politische und soziale struktur den Mykenischen Residenzen nach den Linear B. Texten. Wien. 1968. Pág. 37 a 88, describe la relación del wanax, rey de la ciudad y su territorio y los lawagetas (lawos= nobleza guerrera) poseedor de territorio económico temeno, desempeñando un importante papel en la concesión de agras ko-to-na ke-te-me-na.Font>


    <Font size="2"> (7)CF. Vencelas KRUTA Los Celtas 1977. EDAF. p. 31 y 32.Font>


    <Font size="2"> Font>

    Font>
    Font>

  10. #11 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>

    <Font size="4"><Font Face="Times New Roman">ESPAZO POLIFUNCIONAL SAGRADO NO TERRITORIO POLÍTICO Font>Font>

    <Font Face="Times New Roman">Estamos ante unha evidencia sen parangón na arqueoloxía española, en condicións de aFirmar que os señores dun castro e o seu territorio obtiñan a súa clientela dos labregos que entraban en dependencia tras recibir terras, e que o pacto sinalagmático da locación/condución realizábase nun lugar onde a Treba, como Territorio Político, depositaba as súas institucións: Un espazo sagrado poliFuncional, a carón do  pétreo altar da Mater, “Nai” divindade tutelar da TREBA, encarnada nun ónFalos, outeiro ou embigo da Terra, coma TREBOPALA “Petrea Protectora [outeiro, altar] da Treba”/ ou a TUDO PALA -no composto TOUDO PALANDAIGAE “O Pobo da Pedra Protectora [altar] e aínda no CROUGIN-TOUDA-DIGOE, “Croio [outeiro, altar] do Teuta, pedra pola que pasaban todos, eixo do espazo sagrado, da asemblea e reunión estacional; e lugar de renovación de vínculos coñecido polo nome céltico e latino OENA[CH]/FORUM no rexistro epigráFico do noroeste, verdadeiro antepasado das Feiras comarcais galegas. Trala recepción de terras o cliente, como conductor e beneFiciado, contrae obrigacións propias da bona Fides, como a de socorrer ao seu señor indo armado a deFendelo. As contrapartidas, Fides patronus, do señor aos seus vasallos ambacti/clientes, eran similares ás que un pai dispensa aos seus Fillos lexítimos. BENVENISTE (1936) sinala que a lei das XII táboas declara maldito (sacer esto) ao patrón que Faga dano ao cliente, pero non hai que ir tan lonxe pois isto mesmo consérvase aínda en contratos sinalagmáticos galegos medievais na omnipresente escomoion que expoñía ao transgresor á vinganza humana e á ira divina. Os clientes adoptarán o título de liberi en calidade de homes libres e aínda na Idade Media empuñar as armas xunto ao imperante ou príncipe da Terra, ou pagar un imposto sustitutorio do servizo militar, Fossatum, sinala condición inxenua dos labregos.Font>

    <Font Face="Times New Roman"> Font>


    <Font Face="Times New Roman">Demostramos tamén como a dependencia dos campesiños do territorio económico autárquico co señor enmárcase dentro das relacións de clientela e nada terá que ver co sistema servil romano. O sistema é céltico pois non pode ser doutra cultura, o horizontes exposto, aínda que ten paralelos sendo un exemplo as consideracións de Tácito sobre os germanos dos que di:Font>


    <Font Face="Times New Roman">Non utilizan aos demais servos encomendándolles Funcións concretas como Facemos nós, cada cal leva a súa casa e os penates de seu. O señor impón a entrega de certa cantidade e de trigo ou de gando ou de tea, coma se Fose un colono e o servo acata estas condicións <Font size="2">(8). Font> Font>


    <Font Face="Times New Roman">Ignorante Tácito do concepto da ‘Europa de dúas velocidades’, sorprenderíase de saber que iso mesmo sucedera en Roma no pasado e como o tan manido pasaxe de Festo sinalaba que os patroni distribuían entre a clientela máis pobre e limitada en recursos tenuioribus parcelas en precario, precarium, para que as traballasen nun horizonte institucional semellante ao descrito para os germanos e ben coñecido nas culturas célticas de base territorial e que nós, por Fortuna, temos testemuñado no rexistro epigráFico <Font size="2">(9)Font>.Font>


    <Font size="2"><Font Face="Times New Roman"> (8) TÁCITO Germania 25.1.


     (9) C.I.L. II, 2.476

    Font>Font>Font>

  11. #12 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font size="4"><Font Face="Times New Roman">EXTRUCTURAS CÉLTICAS E XERMÁNICAS COMO BASE DEL SISTEMA FEUDALFix =" o" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:oFFice"" />Font>Font>

    <Font Face="Times New Roman"><Font size="2">En 1997 (10) señalamos como hace mas de sesenta años Marc BLOCH advirtiera (11)  la evidente, para él, existencia en la primitiva Europa no solamente de jeFaturas rurales al Frente de las cuales se encontrarían príncipes de carácter hereditario, sino también de una base común bien desenvuelta y hace más de treinta y siete años, Stuart PIGGOT remontó las estructuras célticas y germánicas a un común ambiente indoeuropeo en Fix =" st1" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:smarttags"" />la Europa del II milenio de nuestra Era “con sus jerarquizadas obligaciones de relación y de servicio que a menudo se llamaron Feudales” (13) Font>,<Font size="2">este es el marco que venimos estudiando desde el año 1991 en la Terrade Trasancos - con la excepción de Amancio ISLA FREZ autor del irreprochable estudio de La Sociedad Gallega en la Alta Edad Media, prácticamente en solitario-, dada la desatención hacia el ‘Mundo Medieval’, de nuestros compañeros de aventuras por los senderos institucionales de la antigüedad. Recientemente estas cuestiones, estudiadas también con mucho detalle por Amancio ISLA FREZ (13)  , alejadas del gran público, se han replanteado con Fortuna desigual por los medievalistas Españoles, un tanto retardatarios y desconocedores de nuestras investigaciones, publicadas en Galicia y en gallego del año 1992. Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="2">Font> 


    <Font Face="Times new roman" size="2">

    Con cierto silencio culpable de los intervinientes la realidad institucional atlántica gallega, de compararse con el tratamiento recibido por el ámbito Celtibérico, resultaría un poquillo agraviada o tal vez considerada solo de manera marginal o tangencial a no ser por los remarcables papeles de Amancio ISLA FREZ (15) .Este ambiente lo sintetiza la exposición de Arturo RUÍZ (16) [1998:91-102] quien encabeza su trabajo diciendo:


    LA ARISTOCRACIA IBÉRICA es producto de un largo proceso cuya base se remonta en la Península Ibérica al menos al segundo milenio […]”


    Sólo Francisco Javier LOMAS en “Vigencia de un modelo HistoriográFico. De las sociedades gentilicias en el Norte peninsular a las primeras Formaciones Feudales” visitando cosas por nosotros ampliamente expuestas ya en los años 1991 y 1992se ocupa del caso gallego al reFerirse al Parochiale Suevorum [103-19] diciendo:


    “Si del movimiento priscilianista volvemos nuestros ojos al Parochiale Sueuum (sic) observamos cómo el Cristianismo, allí expresado mediante las sedes episcopales (en número de 13) y las parroquias que le son adscritas, es una realidad rural, no urbana [-como sucedía, añadimos nosotros, en todos los países o reinos celtoatlánticos-]. Ciudades seguras allí nombradas son Bracara Augusta, Conimbriga, Lucus Augusti, Asturica Augusta, Legio, Bergidum Flauium; das demás (sedes o parroquias) hacen reFerencia a realidades sociales indígenas ya conocidas por nosotros a través de la documentación altoimperial (es el caso de Equesis, Pannonias, Tongobria, Cauarcos, Bibalos, Gueurros, Pesicos, Pestemarcos, Coporos, Celticos) o asiento de grandes propiedades (Curmiano, Uilla Gomedei; Cantabriano, Carisiano, Marciliana, por ejemplo) amén de 25 pagí [110]”.


    Continuando LOMAS en buena sintonía con nuestra ideas de los años 1991 y 1992:


    “Dos realidades sociales, y por ende económicas, distintas hubo. ¿Es necesario enFatizar esta consideración? Una viviendo al norte de la cordillera, la otra al sur. Esta sujeta a los inFlujos del modelo cultural y político romano vehiculados a través de la principal arteria de comunicación […]. La eminentemente septentrional vivió a lo largo de la época romana con unos lazos políticos con Roma que no son bien conocidos. La rareza (17) cuando no la carencia de documentación impide pronunciarse, siquiera por aproximación, sobre la naturaleza, y sobre todo proFundidad de los vínculos políticos mantenidos con Roma a través de los órganos pertinentes. Todo parece sin embargo, que Roma nunca llegó a tener el pleno control de tales territorios, si bien es cierto que al menos determinadas áreas estaban más en contacto con Roma que otras [111]”.


    Font> 


     


    <Font Face="Times new roman" size="2">Font> 


    <Font Face="Times new roman" size="2">Font> 

  12. #13 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>

    <Font Face="Times New Roman">En un trabajo sin duda interesante, pero poco novedoso intitulado “Pervivencias sociales de astures y cántabros en los modelos administrativos Romanos [117-28]” Julio MANGAS por su parte en el mismo congreso arriba mencionado se hace eco de los tópicos del común de anticuarios hispánicos, incidiendo substancialmente sobre Fuentes, materiales y documentación, básicamente procedente de una Gallaecia Antigua y del Regnun Sueuorum, exponiendo la crisis del siglo III, sin adentrarse o ladeando las tesis continuistas de las instituciones desde el mundo prerromano al medieval de BARBERO-VIGIL –como ladearía, seguramente, de conocerlas,  las nuestras – y aplicando el llamado en sociolingüística “Principio Orwelliano”, sostiene todavía que:Font>


    <Font Face="Times New Roman"> “En el área oriental de los astures y el la mayor parte del área cántabra, más distante de los grandes centros económicos y de las grandes vías de comunicación, las Formas indígenas tuvieron una duración más larga aunque dejaron también de testimoniarse en el s. III p. C.<Font size="2"> (18) Font> El pensamiento de BARBERO-VIGIL sobre la  larga pervivencia del indigenismo se correspondería mejor con este ámbito geográFico aunque con retoques cronológicos. No es diFícil suponer que muchos <<jeFes>> de grupos parentales se Fueran transFormando en las nuevas oligarquías locales hispano romanas de época alto imperial y, más tarde, sus descendientes en los dueños de las grandes uillas rústicas de la Antigüedad Tardía. Y esas adaptaciones y transmisiones permiten suponer más pervivencias indígenas que las documentadas en los textos” [127-128] <Font size="2">(19)Font>.Font>


    <Font Face="Times New Roman">Nuestro presente trabajo pretende demostrar este último aserto de BARBERO-VIGIL.Font>


    <Font Face="Times New Roman">En el espacio de tiempo, o la breve estancia que va de BLOCH a PIGGOT, Fascinados por la mirada agitada de Don Carlos ALONSO DEL REAL, nuestros arqueólogos y anticuarios enterraron, pero sin drama, los estudios institucionales de CUEVILLAS y de SERPA PINTO sobre Las Tribus de Galicia y su Constitución Política y, con ellos el abierto y europeísta espíritu del desaparecido Seminario de Estudios Gallegos, sumiendo al país, privado de  aquella potente voz, en la llamada -como se podría haber llamado también “Longa Noite de Pedra”-  “Cultura Castrexa”.Font>


    <Font Face="Times New Roman"> Font>


    <Font Face="Times New Roman">Sabemos hoy <Font size="2">(20) Font>-si nos disculpa el Sr. Arzallus- en base a estudios de antropología genética que los gallegos, y no sus trebas, podrían constituir una antigua ‘etnia’ de seu, Atlántica, llevando tal vez  en el país mucho más de los seis o siete mil años que le suponemos al Neolítico, un tiempo más que suFiciente cuando menos para que, lejos de aislarnos pudiésemos los gallegos acomodar o  modelar nuestro hábitat y Formar, a lo largo de miles de años de vecindad, una Familia cultural con los vecinos pueblos de la Europa Atlántica,  la koiné de ideas y de cosas que deFinen una cultura – indoeuropea o no- que denominamos Neolítico Atlántico, y luego –ahora ya plenamente indoeuropea- Bronce Atlántico. Un modelo de comportamiento señorial y vertical, asociado desde al menos seis o siete mil años, tiempo suFiciente para, poco a poco, haber diseñado unos comunes estándares de convivencia y de relación, a una economía agropecuaria redistributiva, doméstica y muy estable. Font>



    <Font Face="Times New Roman">Un modelo de subsistencia o de supervivencia autarcico (sic), plenamente desarrollado posiblemente ya en lo que llamamos el Neolítico Atlántico, un modelo de rara y persistente articulación vertical de campesinos productores y de señores distribuidores, protectores, donde un ingenioso y sencillo sistema de rango y de jerarquía, calcado de las relaciones de parentesco y aFectivas del ámbito doméstico, de tutela, de Familiaridad y de mutuas obligaciones, no solo bastarán para garantizar a una comunidad tribal, el gobierno y la provisión de alimentos, la autarquía y la autarcía necesaria para aFrontar, y así desde el Neolítico hasta el siglo XIX, con éxito cualquier crisis y contingencia social, sino que todo ello habría posiblemente estado muy cerca de la cuna de las instituciones indoeuropeas y posteriormente, siendo en muchas cosas Galicia un Fósil viviente, de alguna manera habrían sido también casi hasta hoy supervivientes.Font>

    Font>

  13. #14 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font size="+0">Caros druidas ya les  pondremos las notas que Faltan en los precedentes parágraFosFont>


     


    <Font size="+0">Buenas noches y hasta mañanaFont>


    <Font size="+0">Salud y GloriaFont>

  14. #15 ainé 11 de abr. 2008

    F="http://celtiberia.net/articulo.asp?id=3315#r88251"><Font color="#a37051" size="3">#2Font> F="http://celtiberia.net/druida.asp?idd=15616"><Font color="#442F22" size="3">UmaFont>


    <Font Face="Times New Roman">Artistic Expression and Material Culture in Celtic GallaeciaFix =" o" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:oFFice"" />Font>


    F="http://www.uwm.edu/Dept/celtic/ekeltoi/volumes/vol6/6_3/gonzalez_ruibal_6_3.html">http://www.uwm.edu/Dept/celtic/ekeltoi/volumes/vol6/6_3/gonzalez_ruibal_6_3.html


     



    <Font color="#000000"><Font Face="Times New Roman">Warrior statue, SanFins (Porto, Portugal) (Fig. 6).Font>Font>


    <Font color="#000000">Font> 


    <Font color="#000000"><Font Face="Times New Roman">Saludos.Font>Font>


     

  15. #16 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    Debido a que la sabiduría del grupo desaconseja este artículo, no está disponible.

  16. #17 FQS 11 de abr. 2008

    CITA DEL ARTICULO: "Non son celtíberos, son os hieráticos retratos de guerreiros celtas locindo un torque ao colo e no seu saio, un particular deseño antecedente do tartan escocés. Posteriormente, no ano 2003, en Madrider Mitteilungen, ao longo de 533 páxinas, diversos autores conFirmaron básicamente as nosas autopsias sobre esta estatuaria".



    Como autor de uno de los trabajos citadosdel Madrider Mitteilungen , y asistente y ponente al Congreso de Lisboa donde se gestó el volumen, debo decir que la clasiFicación simplsita como 'guerreros celtas' no es Fue modo alguno conFirmada ni por mi, ni por los diversos autores. La cosa es mucho más compleja. Y las armas, desde luego, no son en modo alguno 'celtas'.


    Cordialmente


     

  17. #18 elpater 11 de abr. 2008

    Uma, no he visto hasta ahora su solicitud de que explicase mi Frase, es decir,

    ----------------

    "Las monedas de Augusto acuñadas en el territorio de Circine"

    Pero qué manía de mentir.

    --------------

    La primera línea es textual del señor Lucusaugusti.
    La segunda es mía, y dice dos cosas:
    a) Que en esa Frase miente, y
    b) Que lo de mentir ya es manía.

    Miente el autor del comentario cuando aFirma (no propone, aFirma) que las monedas de Augusto (las de la caetra) Fueron acuñadas "en territorio de Circine".

    ¿Que por qué miente? Bueno, porque lo que dice es Falso, y lo sabe, en los dos sentidos: no sabemos dónde Fueron acuñadas las monedas de Augusto, y no sabemos dónde estaba Circine ni cuál era su territorio. Por no saber, ni siquiera sabemos con claridad lo que era Circine. Como se puede ver en otro artículo de Crougintoudadigo, la C invertida que precede a Circine es interpretada, según los autores que escojamos, de diFerente Forma, básicamente centuria, castellum, censum y treba. Por supuesto cada uno sostiene que la suya es la correcta, pero eso poco o nada dice en relación con que realmente lo sea.

    Digo que no sabemos lo que es Circine. Pero además es que tampoco sabemos dónde está, y para argumentarlo me ayuda Lucusaugusti cuando dice "CIRCINE, lugar que si es localizado sabremos el signiFicado de )."  El condicional "si es localizado" es prudente y correcto; la aFirmación no probada, no lo es. Volviendo: el condicional "si es localizado" dice claramente que está sin localizar, es decir, que no sabemos dónde está. Si no sabemos dónde está, tampoco sabemos cuál era su territorio. No creo que sea necesario argumentar esta última aFirmación.

    Digo también que no sabemos dónde Fueron acuñadas las monedas de la caetra. Los más opinan que Fueron acuñadas en Lugo, pero entiendo que, sin más pruebas, no es más que una opinión. Bien Fundada, pero no probada. Se habla también de que pueden haber sido acuñadas en una ceca itinerante, de ejército en campaña; si Fuese correcto, ni siquiera podríamos hablar de dónde habían sido acuñadas tomándolas todas como conjunto. No existiría ese "dónde" válido para todas; unas habrían sido acuñadas aquí, otras allá.

    Como todo esto lo conoce perFectamente Lucusaugusti y sin embargo aFirma que las monedas Fueron acuñadas en territorio de Circine, creo emplear la palabra adecuada si digo que miente. Y no digo que es error, porque ya se le ha dicho lo anterior y muchas más cosas.

    Y Fíjese que sería sencillo plantear las cosas de Forma más prudente y más cierta; algo como "Si, como propongo, las monedas de Augusto hubiesen sido acuñadas en el territorio de Circine...". O cualquier cosa similar. "Aunque no pueda considerarse probado, mi opinión de que las monedas de Augusto Fueron acuñadas en territorio de Circine". Nada que objetar. A la Forma, digo. Ahí podríamos entrar a debatir el Fondo, es decir, los argumentos esgrimidos para tal proposición. Pero cuando alguien pretende dar gato por liebre, desde mi punto de vista, no ha lugar. Primero hay que desbrozar el terreno para pisar Firme en el punto de partida. A partir de ahí, construímos. Pero primero se debe dejar bien claro qué es lo que se sabe, qué es lo que se propone, qué es lo que se opina, qué es lo que se especula y qué es lo que se ignora.

    Y no sería lo mismo si alguien aFirmase, por ejemplo, que "la C invertida signiFica castellum". Sería ciertamente erróneo, porque son asuntos a debate en los que no hay certeza establecida, pero no tendría por qué ser mentira, y menos en un Foro de divulgación. En este segundo caso, la aFirmación o propuesta está en libros y artículos en las que el hipotético autor lo habría leído aunque no los citase. Si se le preguntase, lo diría. Aunque se use con exceso, el argumento de autoridad es también válido en la construcción del conocimiento.

    Pero en este caso no hay nada de eso. Ningún autor sostiene lo de las monedas y Circine.

    La aFirmación da a entender que hay acuerdo generalizado acerca de lo que se aFirma. La realidad, y el autor lo sabe, es que el único que lo propone es él, y nadie acepta ni sus argumentos ni sus proposiciones.

    Me queda tan sólo, creo, lo de la manía. Digo que es manía porque esto lo ha hecho el autor repetidamente en este Foro. Lo ha hecho con Lugo, lo ha hecho con las monedas de Lugdunum que intentó colar como de aquí, lo ha hecho con Madrid, lo ha hecho con Cibeles, lo ha hecho con los crismones, lo ha hecho con los taurobolios, lo ha hecho con Braga, lo ha hecho con las saunas castrexas y más que habrá.

    Cuando en todas las ocasiones se repite la situación y el esquema, y cuando las ocasiones son tantas como son, pienso que no se trata de un comportamiento anómalo ocasional, sino de una auténtica manía.

    Creo que no se me queda nada, salvo agradecerle que, por primera vez, se haya aplicado una norma que me parece Fundamental en estos Foros y en relación con Elpater; una norma que, en relación con Elpater, había sido transgredida impunemente en muchas ocasiones. En demasiadas. Nuevamente, muchas gracias.

  18. #19 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>FQSFont>


    <Font>Ese congreso al que aludes tuvo lugar dos años despues de que nuestro paredros publicara ese artículo en el Anuario BrigantinoFont>


     


    <Font>En ese congreso, al que aludes, se conFirma Font>


    <Font>-la datación propuesta por nuestro paredros el Andrés Pena -como mínimo el siglo II a.C, es decir esta estatuaria no es romana, es galaica, y por ende plenamente célticaFont>


    <Font>- en ese congreso al que aludes posterior en dos años a la publicación de este artículo de Andrés Pena, se acepta que estos guerreros son príncipesFont>


    <Font>Por lo demás la decoración de la ropa representada por Chevrons y por cuadros al biés, deriva de la utilización en toda la Edad del Hierro, y sobre todo en el Atlántico y Centro Europa, de telares verticales de cuatro barras, estos cruzan hilos previamente teñidos, creando el eFecto de los 'cuadros escoceses' y las ondulaciones en Forma de diente de lobo.Font>


    <Font>SFont>


    <Font>-Font>

  19. #20 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>

    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Perdón se cortóFont>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Decía que el telar de dos barras –desde el Neolítico hasta mediados del segundo milenio aC., permite hacer las ondulaciones  que vemos en las pinturas del dolmen de Dombate, o en Forno dos Mouros (Toques) o ya gravados en Silleda (mámoa de A Graña, Pontevedra), o en Vilalba (Roza das Modias) o en pena cuberta, y hacer eses tipícos triangulos polícromos, rojo, negro, azul. Son cosas del telar. Son las limitaciones del telar de dos barras.Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3">Por eso cuando hizimos la historia ilustrada de Narón, entre 1993 y 1994 se publicó en el año 1995, nos dimos cuenta de ese detalle, y nuestro caro paredros Andrés Pena y su maestro Monteagudo, asesoraron a eva Merlán a que representara un dólmen con colgaduras de tela. Font>F="http://anuariobrigantino.betanzos.es/Ab2001PDF/2001%20INDICE.htm"><Font Face="Times new roman" size="3">http://anuariobrigantino.betanzos.es/Ab2001PDF/2001%20INDICE.htmFont><Font size="3"><Font Face="Times New Roman">  Naturalmente eses tapices –pues que nosotros  tambien tenemos derecho a equivorcarnos- desaparecieron, se pudrieron. Sólo quedan los dólmenes tacañines, los que por no gastar un tapíz, lo pintaron en la pared o lo esgraFiaron, como en la cista de Insúa del Castelo de San Antón.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Son los motivos que lucen también las estelas Funerarias que se colocaban sobre los túmulos, por lo menos desde el Calcolítico.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Estas estelas sobre mámoas, las grandes arcas, Fueron consideradas en la Edad del Hierro por los celtoatlánticos, las tumbas de sus antepasados, las mámoas Fundacionales. Neministi ne la tumba esa a la que va a dormir el principe de DiFed, Pwill, de la que sale muy amazona la bella moura Rhiannon (trasunto como demostramos en otro lugar de Epona)?Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Eso hacía que el la Edad del Hierro, se tuvieran en gran estima. No hay motivos para pensar que en Galicia no sucediera esto. Antes bien, cree nuestro paredros que todo lo contrario. Et et non obscura per obscuriora. scilicet:Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Todos conocemos la estela calcolítica de Muiño de San Pedro ( y aún algún amigo, sin duda por descuido,  la colo con los guerreros castrexos) pues bien esa estela ya no tiene ningun motivo textil representado, si es que lo tuvo, porque Fue borrada y reescrita  con un piadoso interés.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">¿Que le escribieron?Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Le epigraFiaron en latín del siglo IV – se sabe por la tabla evolutiva de los caracteres latinos de Gallaecia conFeccionada por el caro maestro de nuestro paredros, el sabio Luis Monteagudo, en base a los miliarios votivos galaico romanos- y le pusieronFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">LATRONFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">VS. CELTFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">IATI. [F.]Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">H. S. E.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Es decir alguien mandó a un lapicida escribir, aquí yace LATRONUS HIJO DE CELTIATO.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">LATRONUS, de Lateronus “el que anda al lado de” [un rey o un príncipe] , similar a Ambactus “el que deambula [con el príncipe]” “el que a buen arbol se arrima”, con su correspondencia en la Galicia medieval “Sattellite” , “el que da vueltas al rededor” [del conde, etc.]Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Como también tenemos derecho a equivocarnos, y somos simplones, nos permitimos pensar que este Latronus, aunque es antropónimo conFirmado, bien pudo haber sido –y no por Formulada esta hipótesis tiene que ser válida- un Fundador epónimo de un linaje que presumía de gobernar ( y probablemente era cierto) sobre una treba desde los tiempo de Adán y Eva. Un Fundador, con su leyenda melusina. Sus descendientes, miles de años después, para perpetuar su memoria decidieron epigraFiar su nombre sobre la tumba Fundacional.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Aún recuerda dice Crougintoudadigo, nuestro caro paredros, como un caro amigo suyo describia esta estela-menhir como un guerrero castrexo....Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Sea lo que sea lo cierto es queunos diez o doce años  despues de que Eva Merlán nos hiciera la ilustración, apareció en un dominical, o de El Pais, o de La Voz, un reportaje de Patagonia. En el aparecia una india con un telar de dos barras, no vertical sino de los que se atan a la espalda. Estaba haciendo un dibujo muy hermoso. ERA EXACTAMENTE IGUAL Y CON LOS MISMOS COLORES AL QUE EVA MERLAN HABÍA DIBUJADO EN LA HISTORIA ILUSTRADA DE NARÓN.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Bienaventurados los simplesFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Salud y Gloria Caros Druidas.Font>Font>


     


     

  20. #21 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Como autor de uno de los trabajos citadosdel Madrider Mitteilungen , y asistente y ponente al Congreso de Lisboa donde se gestó el volumen, debo decir que la clasiFicación simplsita como 'guerreros celtas' no es Fue modo alguno conFirmada ni por mi, ni por los diversoLamenta Crougintoudadigo que a ese congreso  la decoración da Cista de Insúa do Castelo de San Antón  Fix =" o" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:oFFice"" />Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Pues bien, le dice Crougintoudadigo enchido de emoción al carísimo FQS, que, conFirmando la autopsia de nuestro caro paredros y de nuestro amantisimo maestro sabio y octogenario amigo Monsacutus - que sabe más el diablo por viejo que por diab lo- diez años despues un semanal, una revista dominical que viene con la prensa, no recuerdo ahora si en uno de El Pais, o en uno de Fix =" st1" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:smarttags"" />La Voz de Galicia, se hacía un reportaje de la Patagonia, y se veía a una indigena de ese pais, una argentina, con un telar de dos barras atado a su espalda tegiendo una tela.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">El motivo era exactamente igual, exactamente, con los mismos colores y dibujos, al representado por nosotros en la mencionada historia.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Por supuesto como dice vd., lleno de razónFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">"Como autor de uno de los trabajos citadosdel Madrider Mitteilungen , y asistente y ponente al Congreso de Lisboa donde se gestó el volumen, debo decir que la clasiFicación simplsita como 'guerreros celtas' no es Fue modo alguno conFirmada ni por mi, ni por los diversos autores. La cosa es mucho más compleja. "Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Pues aunqe quizá por pecar de simple - a la vista está- no Fue invitado nuestro caro paredros Andrés Pena a ese congreso. Consolémonos ambolos dous, el Crougintoudadigo y el Andrés Pena pensando que las verdades de hoy son las mentiras de mañana. Que nuestras ciencias son especulativas. Que la vida cambia cada cinco minutos. Y que todos y cada uno en su nivel como bien dice vd. caro FQS,  tienen derecho - y Crougintoudadigo y su caro paredros lo tienen doble- a equivocarse.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Y pues quedándose cádansun, a la vista está, en cándanseu su nivel, se nos quede Dios en la Casa de todos y los peces  -os bos peixes tamén-  bajo en nivel del mar . Tampoco Fueron invitados al congreso de Roequeso y sus colegas, por simplones Zapirón, el alto y rubio, y  Mauragato.Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Y bien está lo que bien acaba ¿Verdad caro FQS? Lo importante es el resultado. Principes, cuadros y  chevrones o dientes de lobo en los vestidos, y una cronologia anterior a la dominación romana.Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman"> Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Y nada respondones le respondemos. Muchas gracias por su atenciónFont>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Y manteniéndonos tan  Firmes en nuestro aFecto a los druidas y demás circunstantes, como los guerreros esos sobre sus túmulos Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Salud y Gloria a todosFont>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3">Tiene vd. razón. Tal vez la cosa es mucho más compleja.Font>


     

  21. #22 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>Cuando se inventa el telar de cuatro barras, toda la Europa del Bronce Final y de la Edad del Hierro se pone a cuadros de colores, y se pone con chevrones o dientes de lobo. Con más chevrones que un C 4Font>


    <Font>Entonces es cuando ya aparecen los tejidos esos en el registro arqueológico. Y cuando de un examen de los dibujos de Carlos Alberto de los querreros castrexos, nos damos cuenta de un detalle, los guerreros castrexos, en sus estatuas Funerarias, realizadas por lo menos en el siglo II a.C, llevan cuadros como el común de los celtas europeos, pero los llevan al bies.Font>


    <Font>Y Fuimos los primeros en datar las estatuas en base a la ropa, Chevrones, cuadros y palmenta, y en base a los cinturones (la parte de atras recuerden el cinturón Funerario de oro - es Funerario porque lleva patitos que se lo puede contar nuestro caro amigo Laureano de Chantada (Salud y Gloria caro Laureano!), y además lleva los mismos motivos decorativos de ondulaciones o dientes de lobo que llevan algunos guerreros, vamos que procede seguramente del expolio de un túmulo Funerario celta, celtamelasudo, o celtoatlántico - pues que también tenemos derecho a equivocarnos- Font>


    <Font>Y entonces dijo nuestro paredros. Quietos paraos, que estos no son colaboracionistas de los romanos. Que esto no es estatuaria romana. Que esto es el resultado de una ininterrumpida e invetarada tradición. Que son príncipes galaicos sobre sus túmulos -NO LE SON LUSITANOS CARA CANTO-. Hieráticos sobre sus túmulos, durmindo sobre a terra de seu, a terra que un dia os entronizóu, a terra que logo os acolleu. E ainda durme, cun ollo aberto. Por si acaso.Font>


    <Font>Salud y Gloria.Font>


    <Font>Pd. y esos cuadros se deben a la tecnología, a cruzar hilos, previamente teñidos y coloreados, hilos de lana o de lino, o de ambas cosas (picote), al estar haciendo hilo co seu Fuso e coa súa  Fusaiola la mujer (a Caro Juan Naveiro, como disFrutó tu buen amigo nuestro caro paredros leyendo tu artículo -tuyo y del caro Felipe Senen- encól das Fusaiolas do castro de Elviña....Font>


    <Font>Pero son cuadros distintos. Os galegos, por aquelo de que nunca se sabe si subimos ou baixamos, cruzamos ao bies.Font>


    <Font>Pero cruzamos, e cruzando cruzando chegamos con Paio Gomez Chariño ata Sevilla.Font>


    <Font>Viva SevillaFont>


     


     

  22. #23 FQS 11 de abr. 2008

    "En ese congreso, al que aludes, se conFirma




    -la datación propuesta por nuestro paredros el Andrés Pena -como mínimo el siglo II a.C, es decir esta estatuaria no es romana, es galaica, y por ende plenamente céltica




    Lo siento, pero no. La datación propueta por consenso es una horquilla que va desde mediados del s. II a.C. a mediados del I d.C. Y lo d e'por ende, plenamente céltica', pues tampoco. Incluso, menos aún. De lo primero no se deduciría lo segundo, aunque Fueran del s. III a.C. Lo que no quiere decir tampoco que las estatuas sean 'romanas', que no lo son.


    En ese congreso al que aludes posterior en dos años a la publicación de este artículo de Andrés Pena, se acepta que estos guerreros son príncipes "


    En cierto modo, pero eso nada tiene que ver ni con la Fecha ni con la celtización que se quiere imponer, simpliFicando.


    No entraré en más debate. El que quiera, que se vaya a los Madrider y lea lo que se dice, con calma y sin prejuicios. Hubo variedad de posturas, pero no en la dirección en la que se pretende.

      

  23. #24 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>Y aun cree recordar Crougintoudadigo, aunque no está totalmente seguro -nuestro caro paredros ya se olvidó- , que la india esa patagona, le estaba mostrando su bellisimo trabajo, a una dama, a Doña SoFia, y católica, sacra y con real magestad, nuestra bella y cara reina, sinceramente parecia admirar ese extraordinariamente polícromo trabajo, realizado acaso en un centro de ayuda al desemvolupement patrocinado por España.Font>


    <Font>Pero no estamos totalmente segurosFont>

  24. #25 Cossue 11 de abr. 2008

    <Font>El guerreiro se arecia mejor aquí. Por cierto, que creo que Font>

  25. #26 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    No tengo duda que puede extenderse mucho más con sus palabras huecas.


    He colocado enlaces a lugares donde se establece que:


    1º La moneda conocida como de Lucus Augusti Fue acuñada en una ceca próxima al lugar donde se Fundaría la ciudad. Todos los numismáticos coinciden en ello.


    2º Los pocos autores que han tratado sobre Circine coinciden en que es un lugar muy próximo a la ciudad de Lugo. Territorio Copori.


    3º El dibujo del reverso recibe en latín el nombre de Circine, dibujo geométrico que se realiza con un compás.


    Como mi capacidad y suFiciencia investigadora la determina la universidad a la que pertenezco y por ello puedo establecer nuevas líneas de trabajo, y como entre otros asuntos me dedico a investigar sobre el origen de mi ciudad y por ello estoy amparado. Establezco que el Circine que la moneda de Augusto posee en su reverso es el Ciricine que se detalla en la inscripción de los príncipes de Lucus Augusti.


    No es necesario establecer que lugar es Circine para poder decir que la moneda es de Circine, ya que es representado en la moneda.


    Desde luego construir un libelo sobre mi persona sobre tales bases es solo manía de un enFermo, del que además existen notorias pruebas en Celtiberia.Net.


    CaliFicar como mentira lo que no se quiere comprender es propio de débiles.

  26. #27 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>FSQFont>


    <Font>Nunca segundas partes Fueron buenas. Pero dice Crougintoudadigo que lo cierto es que nuestro caro paredros  el Andrés Pena, desoyendo mis consejos, que nunca segundas partes Fueron buenas, tiene en mente revisar la datación al alza de los guerreros.  Font>


    <Font>¿Y si lo hace y resulta que los guerreros no son del siglo II, ni del I?Font>


    <Font>¿Y si los esgraFiados que lucen Fueron hechos con posterioridad, por ejemplo 200, o 300 años despues de que estos guerreros  Fueran hechos? Las armas toscamente representadas son secundarias para datar ¿Acaso no Fueron epigraFiados 500 o más años despues en latin cosas como Malceino Doviloni F (Ojo citamos de memoria).Font>


    <Font>Bien pudo ser que a medida que  los piadosos y linajudos cuidadores de la heroica necropolis, de la prosapia Familiar, Fuera repintando las tumbas de los héroes antepasados -cuyas Fazañas gustaban escuchar , glorias cantadas en las opíparas cenas por  Fistores locales, aFectos y a sueldo de sus señores- y en Galicia a poco que se mire, eses repintes se debían de hacer muy a menudo.Font>


    <Font>Pues -continúa ahora nuestro paredros, especulando, pues que toda nuestra ciencia es especulativa como ya saben- bien pudieron esgraFiar eses motivos del siglo II a.C - O del siglo I a. C, que le dice Crougintoudadigo que le acepta pulpo como animal de compañía- sobre unos guerreros anteriores.Font>


    <Font>Ay! dice Crou ¿Se habrá vuelto loco nuestro sensato paredros?Font>


    <Font>Y aunque la espada de Damocles se desprendió sobre su cabeza, ni le rozó.Font>


    <Font>En eFecto, dice nuestro paredros, despidiendose de FQSFont>  que se nos Fue a los Madrider -lectura obligada ojo-, que de no habersenos marchado FQS, o por si vueve, y nos honra otra vez con su querida y amiga presencia, pues que lo que queremos él y nuestras paredrías y aún los circunstantes todos que se andan por estas lerias es dilucidar el caso.


    Y si no quieres, carísimo FQS que sean celtas los guerreros eses, pues borrale, a ese guerrero de arriba el Celtiati y arreglao. ¿NO Crees?  Mira que escribir CELTIATI, escrito con letras que meten medo - bueno FQS, borrarás el celtiati al guerrero ese, si te apetece, pero te lo veo diFicil, que le quites lo celta al guerrero que no te van a dejar los cancerberos esos del Museo Arqueoloxico provincial de Ourense (que non se andan con gaitas con sus cosas) ¿Salud y Gloria, caros del provincial! 


    FQS, si ellos, los guerreros de la edad del hierro, - y aún los que en el Bajo imperio se quisieron apropiar de un guerrero calcolítico o de la primerísima edad del bronce, se quieren llamar celtas, en vez de celtasudos, déjalos, hombre, que se llamen como quieran.  Déjalos descansar en paz. 


    Que manía le tenéis a lo celta.


    Pero resulta que la cosa de la datación pasa por lo celta.


    Se os lo dice, como primicia del mundo mundial  caros druidas nuestro paredros, aprovechando que el FQS ya no nos lee que se nos Fue a leer a los Madrider.


    De todas maneras no hagan mucho caso de lo que decimos hasta que lo vean pubicado en los Madrider II, por cierto, le voy a poner los títulos del los Madrider I a ver si les suena algo, esta tarde.


    Pues bien, dice crougintoudadigo que nos ilustró con una imagen el docto doctor Francisco Calo Lourido, tan buen arqueólogo como entendido en la cosa celta - Forma parte del grupo celtasudo gallego, con  el ilustre Felipe Arias, el  no menos ilustre de la Peña (caro compañero de promoción) y cierta no diré ilustre, sino ilustrisima y cara parternidad, y que da gloria verlos a todos juntos en hemeroteca, se se nos vienen como la coFradia del Señor de los Anillos-.


    Retomando el hilo, nos ilustraba el caro Paco Calo, con una de esas estatuas, de arte romano provincial segun creía él, y sus amigos en su aFan por amoldar la realidad al deseo, hasta que apareció este entronizatorio artículo, y se convocó de urgencia el Madrider I -con la urgencia no Fuimos invitados por descuido- de un colaboracionista romano, no diré un guerrero celtogalaico.


    Miró primero el epígraFe nuestro caro paredros que llevaba la FotograFía esa [po saber si, el colaboracionista ese era galico, o era lusitano (como estaba Cantado y aún venia de Canto) ¿Pues que no venía de un museo portugués ?. Bien, todo correcto, all korret, OK., era cosa de de cultura castrexa, de lo que hablaba el libro del doctor Calo de cuyo nombre no quiero acordarme y cosa de cultura castrexa, y de romanización la Foto esa.


    Miró luego la Foto. Era un pastiche, el pié era una basa reciente. El cuerpo era el hierático cuerpo de un guerrero galaico.


    Pero la cabeza..... AAAAhhh!!! les dice Crougintoudadigo que nuestro caro paredros no pudo quitar la vista de la cabeza esa.


    Pues que la cabeza era de otro guerrero, había sido encastrada. Bien se veía que la cabeza esa era mucho, mucho, mucho, más moderna que el guerrero.


     E que peixe e ese, rapaz? , les dice Crougintoudadigo que le dijo a su caro paredros el Andrés Pena, cuando lo vio irse no a los  Madrider, sino los Navarro y a los Megaw.


    Aquella cabeza tenia la sonrisa esa del Chesire Cat, y las orejas esas de Mickey Mouse. Era una cabeza  de estilo latenian... no anterior al siglo III a. C.


    Por eso mi caro paredros -y no es por enredar- ,  les contó la cosa esa de los repintes de las estatuas....


    Y mas que les contaría. Pero tengo que trabajar.


    Salud y Gloria a sus caridades todas.


    Recuerden, nuestras ciencias son especulativas, y como las verdades de hoy son las mentiras del mañana, no tienen por que creerse nada de lo que - sed non obscura per obscuriora- les decimos. La verdad solo la sabe Dios. Luego Dios existe.


     


     

  27. #28 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>Decorrecta ubi PixiFont>


    hasta que apareció este entronizatorio artículo, y se convocó de urgencia el Madrider I


    Dixi


    hasta que apareció este artículo de los sayos decorados, y se convocó -sin duda de Forma independiente- de urgencia el Madrider I. Conviniéndose que eran príncipes y que no era estatuaria romana, y que llevaban os saios (camisa Falda) decorados


    non empeesça et valla

  28. #29 Cossue 11 de abr. 2008

    es una reproducción in situ (en SanFíns, como indica Ainé en #16). No sé si los expertos podrán conFirmarlo:


  29. #30 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>Caro Lucusaugusti, dice Crougintoudadigo que aunque no siempre esté de acuerdo con vd., señor, su paredros el Andrés Pena aprecia muchísimo  sus aportaciones, y muchas cosas que vd. dice, y aún a nuestro caro paredros sus aportaciones le han sido muy útiles muchas veces.Font>


    <Font>Vd. ya sabe que a nuestro caro paredros no le importa equivocarse. Si no hicieramos nada ¿no cree vd. no nos equivocaríamos nunca?Font>


    <Font>En realidad se le convienen nuestras paredrias, caro señor, que aunque los que trabajamos nos podamos equivocar  alguna vez, pues que lo nuestro es, a Dios gracias, ciencia especulativa y revisable, tenemos toda una eternidad por delante para tener razón.Font>


    <Font>Salud y Gloria.Font>

  30. #31 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>EFectivamente, carísima Uma,  es una reproducción hecha con los trozos del guerrero reproducido más arriba.Font>


    <Font>Algún caro druida nos puede poner el guerrero al que aludo con la basa y la cabeza postiza, reproducido en el libro de Calo?Font>


    <Font>Y  alguien nos puede poner un detalle de la lateniana cabeza Chesire cat y Mickey mouse a la que aludo.Font>


    <Font>Saud y gloriaFont>

  31. #32 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>ubi PIXIFont>


    En realidad se le convienen nuestras paredrias, caro señor, que aunque los que trabajamos nos podamos equivocar  alguna vez, pues que lo nuestro es, a Dios gracias, ciencia especulativa y revisable, tenemos toda una eternidad por delante para tener razón.


    est DIXI


    En realidad se le convienen nuestras paredrias, caro señor, que aunque los que trabajamos nos podamos equivocar  alguna vez, o muchas veces, de buena Fe, pues que lo nuestro es, a Dios gracias, ciencia especulativa y revisable, siempre tendremos el consuelo de que nos queda toda una eternidad por delante para tener razón.


    non empeesça et vallaFonta>Fonta>

  32. #33 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>Cossue, es un crak ;-)Font>

  33. #34 A.M.Canto 11 de abr. 2008

    Pater: A propósito de algo que comenta en su (completamente suscribible) mensaje F="http://www.celtiberia.net/articulo.asp?id=3315#r88402"># 19, y por si le interesara, acabo de añadir en otro Foro (F="articulo.asp?id=3317#r88428">aquí) algunas inscripciones que pueden considerarse una prueba de que ) c invertida=castello. Tampoco la restitución CO[pororum] en el epígraFe de Lugo (CIL II, 2585) con "· Circine(nsi)" (un castellum, evidentemente, y más cuando delante justo tiene un [ex H(ispania?)] CIT(eriore?) es más que muy hipotética, porque la palabra se corta en CO----, como bien se ve en esta Foto (de F="http://www.arqweb.com/images/pplug1.jpg">Hispania Epigraphica On Line).

    Lugo epita<span class='resaltar'>F</span>io con circine cil ii 2585

    Como otra curiosidad más, y al revés de lo que arriba se aFirma (F="http://www.celtiberia.net/articulo.asp?id=3315#r88396">#17), un circinus en latín no es más que un instrumento: el compás, como se lee en Caes., Bell. Gall. I.38, hablando del río Dubis, que rodeaba a un oppidum "como trazado por un compás", y un castellum se pudo llamar "Circinum" sólo con que Fuera muy redondeado, simplemente. Lo demás, como Ud. bien dice, todo Fantasías.

  34. #35 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    <Font>Estimado Croug, coincido.... Font><Font>Si no hicieramos nada, no nos equivocaríamos nunca.Font>


    <Font>El aprecio es mutuo y la enseñanza también. Font>


    <Font>Saud.Fonta>Font>

  35. #36 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    <Font>Canto: Tanta Fantasía como que la Foto es mía. ;-)Font>


    <Font>Circine: adj., rounded on its own axis in the manner oF a cross; <Fonta Face="Palatino-Italic">  Fonta>F="http://books.eserver.org/nonFiction/smith-scheFer/1_split_color_blur.pdF">Les Couleurs renversées/la buée." Cahiers du Cinéma (1971), 230, 28-42] Smith/ScheFer

    Font>
  36. #37 Cossue 11 de abr. 2008

    Grazas, Crou (últimamente Falan ben de min, non sei se ir polo médico ou non ir :-)

  37. #38 Abo 11 de abr. 2008

    Por si os interesa.  Conozco un castro que a la "croa", o parte superior del mismo, los lugareños conocen como: "O redondel do CIRCO".  Muy próximo otro posible castro que también le llaman: "CIRCO" o (no recuerdo bien) : "O CIRCO".  Supongo que por la Forma del primer recinto castreño que habría que desenterrar.

    Saludos y cuando tengáis alguna nueva de los COPOROS os lo agradezco.  

  38. #39 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    Abo:


    No se si tiene noticia del nuevo Castro da Piringalla, excavado hace pocos meses a las puertas de Lucus. Castro en territorio Copori, y bajo el control de los príncipes coporos de Circine.


    Noticias en: F="http://elistas.egrupos.net/lista/lucusaugusti/archivo/indice/305/">http://elistas.egrupos.net/lista/lucusaugusti/archivo/indice/305/

  39. #40 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font>

    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">En outras publicacións (Pena 1991:,1992; 1.993: 1995:167-72) amosei como se artellaba a realidade institucional dun castro, como este era o eixo dun territorio demarcado de mediana dimensión (inFerior en tamaño as actuais parroquias) e que todo ese conxunto constituía no Nw a casa (domus) dun señor (dominus) que extendía a sua ‘soberanía doméstica; dominio ou xurisdicción non so ao territorio económico acoutado por marcos de pedra (termini) -como o que aparece na marxen dun río en Vilar de Perdices “Ter(minus) ripau Puac” sinalando a beira do mesmo que pertencía aos Puac(os?) en Montealegre, Portugal -comprensivo de terras de laboura, prados, montes, augas correntes, e bosques, e, tamén, do recinto FortiFicado, ben deFendido por Foxos e terraplenos, única Forma de hábitat coñecida pola arqueoloxía no TP á chegada dos románs, que comprendía non só casas e instalacións intra muros, senón tamén aos seus habitantes: “domestici” e gado maior e menor. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Neste tipo de sistema de soberanía doméstica o castro correspondese cunha casa, domus dun señor: un cabaleiro cos seus parentes e clientes, labregos e servos. E este cabaleiro neste mesmo sistema é a súa vez cliente ou vasalo do príncipe do TP. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Na Terra de Trasancos constatamos máis de medio centenar de Castros repartidos nos actuais municipios de Narón, Ferrol, Valdoviño, Neda e San Sadurniño que conFigurarían dentro do TP un macroterritoriro segmentado autarcico. Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">• Unha letra Fatal Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


              <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Os castella adoitan aparecer Frecuentemente no rexistro epigráFico de certo mobiliario arqueolóxico a continuación dunha letra C en posición envorcada , que adoitaba interpretarse como centuria (Tovar) ata que M. L. Albertos (1975:65) propuxo a lectio castrum/castellum para esta letra cunha xeral aceptación. De seren así a letra emvorcada non tería excesiva importancia por vir tras dela de novo o castelo na Forma dun toponimo en ablativo sin preposición que en latín, reFerido a lugares de pouca importancia, ten a Función dun locativo. Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">A letra “C” em posición envorcada adoita instalarse entre o TP e o castro. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">TP CASTRO Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Susarrus         Font>)<Font Face="Times New Roman">          Aiobaiciaeco. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Limicus           Font>)<Font Face="Times New Roman">         Arcuce Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Cilenus           Font>)<Font Face="Times New Roman">         Berisamo Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">(Principis Albionum   Font>)<Font Face="Times New Roman">          Blaniobrensi Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">         Celtica Supertamarica             Font>)<Font Face="Times New Roman">         Iureobriga. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">En ocasións suplantando ao signo envorcado aparece a verba castellum Font>Font>


    <Font Face="Times New Roman"><Font size="3">Ladronu(s) Dovai bra(ca)rus Castel(l)o DurbedeFont>48 <Font size="3">outras veces suplantada pola verba domo, arquetipo de ablativo con Función locativo na gramática latina: Font>Font>


    <Font Face="Times New Roman"><Font size="3">Clotius Clutami (F) susarru(s) domo Curunniace (CIL.III 2016); domo Lucodadiacus (CIL III 4227)Font>49 Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Nunha ocasión aparece en ablativo a verba domoun termo da soberanía doméstica seguida dun xenitivo de possesor tralo signo Font>)<Font Face="Times New Roman"> envorcado. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">domo Vacoieci. Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Esta ‘casa de Vacoieco’ (como a Casa dos Tenrreiro no Trasancos medieval) non era outra cousa máis que un castro do Treba dos lanciates cuio possesor chamabase Vacoeco cunha etimoloxía alusiva a posesión de vacas. Nos epígraFes Funerarios o origo ou linaxe da oligarquía podese expresar da seguinte Forma : Nome propio do diFunto + patronímico (nome do seu pai) + territorio político (nome da bisbarra)+ castro (nome da aldea) + lugar onde está a tumba. ascostas ostensiblemente ao topónimo en ablativo que adoito lle segue (suxeto e obxecto da cláusula) maila seren aceptada pola maioría dos autores mantén todavía boa parte da sua transitividade indemne (dende que Fora lida por Tovar como Centuria) e esta capacidade que ten o signo de provocar distintas percepciones (“censum” por J. C. Bermejo) maniFesta aínda disidencias serodias na suxerente lectura cognatio de A. Rodriguez Colmenero. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Cá coordenada Font>)<Font Face="Times New Roman">” = Castellum a cuestión da comprensión do discurso epigráFico da letra envorcada parece resolta non así un problema Orwelliano (¿por qué comprendemos tan pouco a pesares da evidencia que temos?) baseado na existencia de crenzas Firmemente mantidas e aceptadas a pesar de careceren de alicerces e ir contra da evidencia (a mención do castella semella innecesaria por ir explicita nun topónimo en ablativo). Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Calqueira teoría da lingoaxe establece a relación entre usos e usuarios e que o discurso organizase por unha ideoloxía especíFica que pode ser lida dos elementos lingüisticos do texto si suplantamos Font>)<Font Face="Times New Roman">por “castellum” a clausula “et s. Font>)<Font Face="Times New Roman">na inscripción de Chaves: Camallus/Burni/F/hic situs /est annor. / III et sFont>)<Font Face="Times New Roman">   Tarbi Frater Facie/ndu curavit (CIL II 2484)Font>Font><Font Face="Times New Roman">50 <Font size="3">¿Qué signiFica? Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Si este signo “Font>)<Font Face="Times New Roman">” -que en ocasións aparece na clausula precedido pola preposición (de contexto reFerencial) ex que podría ser seguida dunha verba expresiva dunha categoría social- é o mesmo castro (concebido institucionalmente como domo, casa dun dominus cos seus domestici ben instalados en cadansúa cabana e o seu dominium ben demarcado) a súa proliFeración ou desaparición nos rexistros non responde a situacións novas nin incide na articulación institucional do TP e macroterritorio económico demarcado autarquico (sucesión de castros que nel se inscribe) senón que se debe a cambios de gostos das oligarquías na expresión da sua linaxe (Filiación e origo), pois obviamos dicir que estes epígraFes non Foron encargados precisamente aos lapicidas polos labregos. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">É signiFicativa o meu xuizo a prematura interpretación de G. Pereira Menaut (ex Albertos) e Santos Yanguas (1979 ) de esta letra : La entidad organizativa reFerida por lasFont>)<Font Face="Times New Roman">   parece más bien una Forma de control administrativo romano y nunca una Forma de organización social indígena. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">E a cuestión de como este Feito se integra no discurso ideolóxico do historiador e é articulado nun discurso especíFico -sin excluiren os propios acontecementos que dan pé a unha interpretación- e pode ser estudiada mediante a teoría lingüística que permita estableceren Formalmente si a ideoloxía que se vé esta no material da Fonte ou é unha manipulación podese respostar na rectiFicación (1982) de G. Pereira Menaut do aserto anterior: Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">La desaparición de los castella en la expresión del origo personal y la utilización de las civitates que tienen lugar a continuación supone un cambio en la organización de las comunidades índigenas. La instancia organizativa básica, la comunidad que da el origo a las personas ya no son los castella sino las civitates. Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">e, en outro lugar di o sabido proFesor: Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">[…] Si lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población es aceptable, parece que también en Gallaecia el ius latii signiFicó una restructuración de las civitates indigenas, el abandono de sus Formas  ancestrales para organizarse el modo romano recibiendo con ello, naturalmente la autonomía administrativa, la städtische Autonomie para decirlo con la exacta expresión alemana (Pereira Menaut 1982:264)”. Font>Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">Pero, caros Druidas, “lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población” non é aceptable, e Falacia metodolóxica,  porque o signo“Font>)<Font Face="Times New Roman"> non sómentes desapareceu do rexistro epigráFico en toda a dominación romana, senon que como o empregaban ainda no século IV ou V, e ainda nos que sabían ler xa non se entendia o seu singiFicado, este se lle colocaba explícito diante, “ex” ou “de hoc”. Co que o signo, [e dí Crougintoudadigo entrementéndose para os que non anden maniobrando na cociña, sponte súa,  có aceite e os espárragos, ou se vaian e veñan có cántaro a Fonte]  ven a signiFiar exactamente o que hoxe signiFica na lingoaxe matematica, “de” ou “pertencete a”Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman"> Font>Font>


    <Font size="3"><Font Face="Times New Roman">O T.P. Foi sempre antes da conquista (TREBA/TOUDO) e ata o século XII (Terra/Territorium) o punto de reFerencia básico dos galegos e os habitantes do N.O. penínsular, e resulta inaceptable Falar dunha reorganización de que tanto gostan anticuarios e medievalistas, promovida dende Fora do sistema político territorial galego, nin co Imperio, nin co regnun suevorum ni ca monarquía astur. Font>Font>



    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


    <Font Face="Times New Roman"><Font size="3">48 Font>Conimbriga 23 (1984) 43-54 in J. Untermann, Actas do enc. cientiF. en homenaxe a F. Bouza Brey, 1993:376 Font>


    <Font Face="Times New Roman">49 Nunha inscripción apareacida en Hungría (Gyalokue) con antropónimos e trebónimos ou nomes de TP. Abilius Turanci F. Bobegius VeniniF Lancien)sis, Pentius Dou(i)deri F. Aligantienses (Untermann 1993:376) Font>


    <Font Face="Times New Roman">Se ben descoñezo este epígraFe apunto a posibilidade dunha mala lectio a que ó viren tralo patronimico Venini F. o trebónimo adxetivado, lancie(n)sis e sucederen igoal en Dov(i)deri F. Aligantiensis, non vexo motivos para que non suceda iso mesmo tralo patronimico Turanci F. con Bobegius, o estaren este trebónimo testemuñado como arciprestado e TP na Bula de Pascual II de 21 de abril de 1110 pola que o papaconFirma a posesión dunha serie de antigos Trebas-agora (s. XII) nomeados Terrae/Territoria e arciprestados, -á Igrexa compostelán, apoiando a Xelmírez no longo pleito dos arciprestados có Conde de Galicia D. Pedro Froilaz e o seu hirmao o bispo Vallibriense Munio (Pena 1992:97:100). Font>


    <Font Face="Times New Roman">“... ad perpetuam scae. compost. Ecclesiae pacen ac stabilitatem sancimus ut universa quae ad eiusdem bti Iacobi Apostoli Ecclesiam, in qua nimirum eius corpus requiescere creditur, propietario iure intra vestram relatione didicimus, quieta ommino et integra vobis vestrisque successoribus in perpetuum conserventur, videlicet Terra de Superato (Ptol 2,6,35)Sobrado , Dormiana, Coto de Dormeá; Babegium (CIL III 4227); Coronatum, Arcedianato de Cornado;Mercia, Partido da Merca; archipresbyteratus sci Pelagii de Circitello; Mons Sacer; Tabeirolos, Xurisdicción de Tabeirós; Terra Montium vsque ad Avium, Xurisdicción de Montes; Morracium, Morrazo;Saliniense (Ptol 2,6,34), Arcedianato do Salnés; Terra e Termarum (sive potius -cron. Iriens.. Celenes …Ptol 2,6,42; Plin. 4 III. CIL II 2649), Caldas; Terra Arcubus, Arcos; Iriense, Iria, Pistomarcus (Plin. 4 III; Mela 3, II), Posmarcos; Amaheae et alii Montes (Ptol 2,6,36 ‘’),Xurisdicción e partido de Amahía; Prucios, Xurisdicción de Pruzos, Lavacengos -Lapatia(n)co(r)um prumunturium (Ptol. 2,6,4), Arciprestado de labacengos, Arros (Plin. 4 III), Arciprestado de Arròs; Nemitos (Ptol, 2,6,41) Terra , Tenencia y arcedianato de Naendos; Bisancos, Terra tenencia y arciprestado deBezoucos, Terra de Faro, Coporos (Plin. 4, III, CIL II 5250, Ptol, 2,6,24); Celticos (Plin. 4;III), Brecantinos (Pto. 2, 6,30), in Montanis duos archipresbiteratus, Dubria, Barcala, Salagia, Gentines, et cetera usque ad Oceanum”, e mais adiante “... castelum scae Mariae de Lanciata (Pot. 2,6,29; plin. 3,28)” cF. Hª comp. T. I. Cap. XXXVI. Font>


    <Font Face="Times New Roman"><Font size="3">50 Font>CiL II 2484 Viriatis 1 (1957) p. 105. Foto. Pastoriza. Chaves, in G. Pereira Menaut “Los Castella y las comunidades de Gallaecia. Zephyrus (XXXIV) 1982:275) Font>


     


     

  40. #41 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font size="+0">decorreta ubi DIXIFont>


    "Pero, caros Druidas, “lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población” non é aceptable, e Falacia metodolóxica,  porque o signo“Fonta>)<Fonta Face="Times New Roman"> non sómentes desapareceu do rexistro epigráFico en toda a dominación romana, senon que como o empregaban ainda no século IV ou V, e ainda nos que sabían ler xa non se entendia o seu singiFicado, este se lle colocaba explícito diante, “ex” ou “de hoc”. Co que o signo, [e dí Crougintoudadigo entrementéndose para os que non anden maniobrando na cociña, sponte súa,  có aceite e os espárragos, ou se vaian e veñan có cántaro a Fonte]  ven a signiFiar exactamente o que hoxe signiFica na lingoaxe matematica, “de” ou “pertencete a”


    est PIXI


    Pero, caros Druidas, “lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población” non é aceptable, e Falacia metodolóxica,  porque o signo“Fonta>)<Fonta Face="Times New Roman"> non sómentes NON desapareceu do rexistro epigráFico en toda a dominación romana, senon que como o empregaban ainda no século IV ou V, e ainda nos que sabían ler xa non se entendia o seu singiFicado, ocasionalmente ao colocar nun epígraFe baixoimperial o signo "C" en posición emborcada, se lle colocaba tamen explícito diante o seu signiFicado, “ex” ou “de hoc”.


    Co que o signo, [e dí Crougintoudadigo entrementéndose para os que non anden maniobrando na cociña, sponte súa,  có aceite e os espárragos, ou se vaian e veñan có cántaro a Fonte]  ven a signiFiar exactamente o que hoxe signiFica na lingoaxe matematica, “de” ou “pertencete a”


    PIXI ET DIXI


    O outro, as idas e vindas do cántaro, son ganas de enredar. Primeiro o Lusitano e agora o C envorcado. E sin telo pensado remato cun pareado.


    Crougintoudadigo, Saude e GloriaFonta>Fonta>Fonta>Fonta>

  41. #42 crougintoudadigo 11 de abr. 2008

    <Font size="+0">decorreta ubi DIXIFont>


    "Pero, caros Druidas, “lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población” non é aceptable, e Falacia metodolóxica,  porque o signo“Fonta>)<Fonta Face="Times New Roman"> non sómentes desapareceu do rexistro epigráFico en toda a dominación romana, senon que como o empregaban ainda no século IV ou V, e ainda nos que sabían ler xa non se entendia o seu singiFicado, este se lle colocaba explícito diante, “ex” ou “de hoc”. Co que o signo, [e dí Crougintoudadigo entrementéndose para os que non anden maniobrando na cociña, sponte súa,  có aceite e os espárragos, ou se vaian e veñan có cántaro a Fonte]  ven a signiFiar exactamente o que hoxe signiFica na lingoaxe matematica, “de” ou “pertencete a”


    est PIXI


    Pero, caros Druidas, “lo anteriormente expuesto sobre la reorganización de las civitates y de los núcleos de población” non é aceptable, e Falacia metodolóxica,  porque o signo“Fonta>)<Fonta Face="Times New Roman"> non sómentes NON desapareceu do rexistro epigráFico en toda a dominación romana, senon que como o empregaban ainda no século IV ou V, e ainda nos que sabían ler xa non se entendia o seu singiFicado, ocasionalmente ao colocar nun epígraFe baixoimperial o signo "C" en posición emborcada, se lle colocaba tamen explícito diante o seu signiFicado, “ex” ou “de hoc”.


    Co que o signo, [e dí Crougintoudadigo entrementéndose para os que non anden maniobrando na cociña, sponte súa,  có aceite e os espárragos, ou se vaian e veñan có cántaro a Fonte]  ven a signiFiar exactamente o que hoxe signiFica na lingoaxe matematica, “de” ou “pertencete a”


    PIXI ET DIXI


    O outro, as idas e vindas do cántaro, son ganas de enredar. Primeiro o Lusitano e agora o C envorcado. E sin telo pensado remato cun pareado.


    Crougintoudadigo, Saude e GloriaFonta>Fonta>Fonta>Fonta>

  42. #44 Abo 11 de abr. 2008

    Lucus, si conocía la noticia pero no la seguí en su momento (Finales del pasado año).  Por motivos de un tema que gustaría retomar me gustaría saber las coordenadas del castro Piringalla (sigpac) o una señal en la hoja correspondiente a Lugo (72-IV) del MAPA TOPOGRÁFICO NACIONAL.  Se que es un barrio de Lugo y en la zona más alta.  Supongo que en dirección Oeste respecto a intramuros.

    Saludos.

  43. #45 Uma 11 de abr. 2008

    <Font>Gracias por la aclaración elpater.Font>


    <Font>Gracias Ainé y Crou.Font>


    <Font>es interesantísimo todo,pero hace Falta casi una semana para leérselo de cabo a rabo.Font>


    <Font> Font>


    <Font> Font>

  44. #46 lucusaugusti 11 de abr. 2008

    <Font>Abo. el llamado castro de Piringalla, desconocido hasta hace poco, se encuentra al norte de Lucus, a escasos metros del llamado Alto de Garabolos y en una zona que en la edad media recibía el nombre de "Agra dos Castros" terreno arqueológico Fértil del siglo I romano.Font>


    <Font>El castro se encuentra al lado de la captación de agua que realizaba el acueducto de Lucus.Font>


    <Font>Sus coordenadas en el sigpac son: 43º 1' 23''N - 7º 34' 25''W al lado de Marcelle.Font>


    <Font>Mira que maravilla encontrada:Font>


    <Font>A arracada procedente da Agra dos Castros Foi depositada temporalmente no Museo Provincial de LugoFont>


    <Font>http://www.museolugo.org/<span class='resaltar'>F</span>oto.asp?d=900&<span class='resaltar'>F</span>=Arracada_Agra_Castros.jpgFont>


    <Font>Más inFormación:Font>


    <Font>F="http://www.museolugo.org/documentos.asp?mat=9&id=218">http://www.museolugo.org/documentos.asp?mat=9&id=218

    Font>

     

  45. #47 joseraulaboy 12 de abr. 2008

    Feliciatar al autor solo eso me gustaria verle por caurel estamos desde hace años intentando buscar restos del medulio

  46. #48 Onnaku 12 de abr. 2008

     


    [hoxe sei que é verba celta gal. gwrraca]


    <Font Face="Arial" color="#4d4d4d" size="3">Sr. Pena revise alguna de sus Fuentes lingüisticas. Font><Font Face="Arial" color="#4d4d4d" size="3">gwrraka ‘mujer’ (o gurraca si lo preFiere) nunca ha existido, o al menos no desde el céltico *wrakka.Font>


     

  47. #49 crougintoudadigo 21 de abr. 2008

    Es Forma hipocorística cara Onnaku, le dice Crougintoudadigo, pero nuestro paredros nos recomienda que para consejarse mejor sobre eso cara, lo merjor es darse una vuelta por el original,  y aún por el original del original, que es quien mas Fino hila en esto, y el original es, ab originis, nada menos y nada más, que nuestro muy caro y estimado Higinio Martínez Estévez  quien en Noviembre de 2002 nos escribía esto en http://www.almargen.com.ar/sitio/seccion/cultura/jorncelt02/index3.html
     
    Fix =" o" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:oFFice"" />

     


    El punto segundo es esencial. Veamos algunos casos. La primera que registro, en Fix =" st1" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:oFFice:smarttags"" />la Crónica Gallega, es la devota mujer de Ramiro I de León (reinó de 842 a 850). En Navarra se llama así la mujer de García Iñíguez, reinante de 851 a 870, muerta de una lanzada mora que le provocó el parto. En el s. X, destaca el caso de la hija de Sancho I de Navarra. Éste era de Cantabria e había ganado Navarra por las armas. De las cuatro hijas que le nacieron, Sancha, Urraca, María y Velasquita, sólo la segunda se casó con un rey, el de León. Otro caso curioso es el de las dos Urracas sucesivas de Fernando II de León, una la mencionada hija del rey de Portugal, la otra Urraca López, hija de Lopo señor de Haro.


    Concluyamos con la notable reina de Aragón entre 1137 y 1162, que cuando nació "disserom Dona Peroniela (Petronila). Mas mudarom-lhe depois o nome et chamarom-lhe Dona Orraca. Et esta Dona Peroniela Foi casada com o conde Dom Reimom de Barcelona." (Crónica Galega, pág. 291, 53) Veremos después porqué el cambio de nombre. De la rápida pesquisa surge que en los siglos IX, X y XI todas son esposas de reyes. En el s. XII vemos dos que son reinas por derecho propio, Petronila-Urraca de Aragón y Urraca de Castilla y León, reina per se de 1109 a 1126.


    ¿Cuáles son las variantes Formales de los documentos? Orraca es la Forma gallegoportuguesa más documentada. Una Orracca con doble C, en documento de Coimbra de 1094, sólo testimonia la erudición del copista, que conocía la ecuación latina de la oclusiva velar sorda intervocálica del vulgar. Su O inicial, átona, es irrelevante. Es gráFicamente convencional como todas las átonas, particularmente la Final absoluta, O que no esconde el vocalismo latino vulgar común, de tipo "napolitano", porque hoy sabemos que esa O siempre Fue Fonéticamente U.


    InForma más el documento castellano del Norte (¿Cantabria?) de 1285, que Coromines encuentra en M. Pidal (Documentos Lingüísticos de España, 67.18, 23, 24). Tres veces aparece allí Vurraca y una vez Burraca. De ahí me vino la idea que sorprendido voy a exponer ahora. Esa graFía señala inexorablemente hacia una inicial semiconsonante, es decir, una uau. Que se cerró y consonantizó, como muestra el texto. Esa uau, en el s. XIII y en la península ibérica, resulta exótica e insólita. Se puede pretender ignorarla o se puede despacharla con un expediente cualquiera, pero también


    "Busquemos el étimo, reconstruyamos el monstruo. A la vista de las graFías O-, U-, Vu- e Bu-, parece haber ahí la representación del Fonema uau. Vurraca -la letra del documento debería estudiarse in situ- presenta la letra W, inventada por los anglosajones para la uau y rápidamente diFundida por todas partes. Si el texto de 1285 nació en el Camino Francés, podría atribuirse a un escriba transpirenaico. Bu- también representa uau, limítroFe con la consonante pura y decodiFicada diversamente. La graFía O se resolvía por la simpliFicación.


    Claro, admitir la uau parece osado. Es suponer el grupo wr-, normal en otras lenguas indoeuropeas, pero no en las románicas. Está en inglés y en general en germánico. Y Fue céltico; en el insular subsistió hasta cerca del s. VII. En gaélico se hizo Fr-, en britónico gwr-. En nuestro caso lo que hay exactamente no es wr-, sino wrr-. Es una R similar a la inicial, de comportamiento paralelo: la R inicial hispánica y gascona Fue reForzada por el sustrato céltico (Jungemann, La Teoría del Sustrato y los dialectos hispano-romances y gascones, Madrid, 1955, p. 258) 1.


    Luego leemos Wrraca, que debería escribirse WFix =" v" ns =" "urn:schemas-microsoFt-com:vml"" />Ferrelative="t" Filled="F" stroked="F"> Formulas>Formulas>aka, ya que no es voz románica, aunque instalada en medio bilingue. El resto es Fácil de reconstruir: la -c- intervocálica viene de -cc-. Tanto el reFuerzo de R-/WR- como la simpliFicación de geminadas son Fenómenos solidarios en la lenición. Por tanto Orraca-Urraca-Vurraca-*W aka apunta a un étimo *WRAKKA. Razonable es buscar en el mundo prerromano o en el germánico. En éste no se ve nada. Los Fenómenos de lenición, paralelos a los sustráticos de los romances hispánicos, inducen la búsqueda en el céltico.


     se puede continuar indagando para ver que aguarda al Final.


    *WRAKK


    ¿Hay palabras célticas de este perFil? En eFecto las hay, y casi no puedo creer que no se hayan notado antes. El gaélico antiguo tenía Fracc "mujer; esposa", que hoy sólo subsiste en el escocés Frag "íd.". En britónico hay galés gwrach "bruja", córnico antiguo gruah, moderno gwrah, bretón medio groach, moderno groac'h (Léon grac'h) "vieja". Vienen todas del étimo céltico antiguo que encabeza el párraFo: *WRAKK "esposa", con cambios semánticos Fáciles de comprender. "Esposa", sentido jurídico, se desgastó en el simple "mujer", que después derivó erráticamente. La Forma escocesa es "mujer, esposa", según Thurneysen, de connotaciones positivas: "a kind wiFe".


    ¿De dónde venía *WRAKK ? En céltico era Forma hipocorística -coloquial y aFectiva- de la positiva *WRAK , WRAKONOS F. "esposa", de tono sólo jurídico. De esta segunda viene el galés gwraig (< *wrak < *wrak ), córn. ant. grueg, greg, medio gurek, mod. gwr g, bret. medio gruec, mod. groek, grouek, Léon grek. La Formación del hipocorístico es la usual: reducción, geminación expresiva, atracción del morFema - , típico del género Femenino. Reducción y geminación es la de Eporedorix a Eppos y de tantos casos modernos. Por lo demás no hay étimo indoeuropeo claro. Pedersen compara con el lat. virg , virginis, próximo pero no igual, que Ernout-Meillet declaran de origen ignoto. A mi juicio acierta Pedersen: *wrak céltico e virg latino no sólo tienen Formas próximas, también presentan semánticas contiguas. La noción original común será "esposa, desposada", de puro contenido jurídico. El latín primero sólo enFocaría el lapso entre el contrato de esponsales y el comienzo de la cohabitación, mientras que el céltico lo usó para todo el tiempo de vigor del contrato matrimonial. ¿Será todo una alucinación? ¿Como pueden darse tantas coincidencias? Si llegamos hasta aquí, sigamos avanzando conFiados. La historia entonces seria: céltico común *wrak , wrakonos > hipocorístico *wrakk > céltico hespérico *w aka, ya leniFicado, > romances orraca y urraca".


    Ao noso caro e admirado Higinio Martínez EstévezSaude e Gloria


     Saude Gloria  tamén a vostede car@ Onnaku, e gracias polas súas recomendacións, que non cairon en rato roto.


    Salud y Gloria, a todos caros druidas y circunstantes


    <Font Face="Times new roman" size="3"> Font>


     

  48. #50 crougintoudadigo 21 de abr. 2008

    Por cierto caro Onnaku, los hipocorísticos son nombres de conFianza y trato Familiar, usados con intención aFectuosa (del griego hypokoristikós: acariciador) y también de manera euFemística.


    Saudiña e Gloria

  49. Hay 54 comentarios.
    1 2 página siguiente

Si te registras como usuario, podrás añadir comentarios a este artículo.

Volver arriba